ΘΟΥΚΥΔΙΔΗ ΞΕΝΟΦΩΝΤΑ: Kεφάλαιο 4, 18-23. Νίκη των δημοκρατικών-

 ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ

Kεφάλαιο  4, 18-23. Νίκη των δημοκρατικών-

Καθαίρεση των Τριάντα

           

Αφού είπε αυτά και στράφηκε προς τους εχθρούς ,έμενε ήρεμος .Γιατί και ο μάντης συμβούλευε αυτούς να μην επιτίθενται ,πριν κάποιος από τους δικούς τους ή σκοτωθεί ή τραυματιστεί .Όταν όμως τούτο γίνει ,θα προχωρήσουμε εμείς πρώτοι ,είπε, και η νίκη θα συμβεί σ΄ αυτούς που θα ακολουθήσουν ,σ΄ εμένα όμως ο θάνατος ,καθώς προαισθάνομαι. Και δε διαψεύστηκε ,αλλά μόλις πήραν τα όπλα στα χέρια τους ,αυτός σαν να τον οδηγούσε κάποια μοίρα ,αφού πήδηξε ορμητικά πρώτος προς τα εμπρός και έπεσε πάνω στους εχθρούς, σκοτώνεται, και έχει θαφτεί στο πέρασμα του Κηφισού. Οι άλλοι όμως νικούσαν και καταδίωξαν τους εχθρούς ως το ίσιωμα. Από τους Τριάντα σκοτώθηκαν εδώ ο Κριτίας και ο Ιππόμαχος και από τους δέκα άρχοντες του Πειραιά ο Χαρμίδης ,ο γιος του Γλαύκωνα ,ενώ από τους άλλους περίπου εβδομήντα .Και πήραν βέβαια τα όπλα ,αλλά δεν αφαίρεσαν τους χιτώνες από κανέναν από τους νεκρούς πολίτες .Αφού έγινε αυτό και τους νεκρούς κατόπιν συμφωνίας απέδωσαν ,πολλοί ,αφού συναντιούνταν ,συνομιλούσαν μεταξύ τους.

            Ο Κλεόκριτος τότε ,ο κήρυκας των μυστών (στα Ελευσίνια μυστήρια) που έιχε βροντώδη φωνή ,αφού επέβαλε σιωπή ,είπε : «Άνδρες πολίτες ,γιατί μας διώχνετε από την πόλη ; Γιατί θέλετε να μας σκοτώσετε ; Εμείς ποτέ ως τώρα δε σας κάναμε κακό , αλλά και έχουμε πάρει μαζί σας στις πιο σεβαστές τελετές και θυσίες, και στις πιο ωραίες γιορτές ,και έχουμε υπάρξει συγχορευτές και συμφοιτητές και συστρατιώτες ,και πολλούς κινδύνους έχουμε περάσει μαζί σας και στη στεριά ,και στη θάλασσα ,για την κοινή σωτηρία και των δυο μας και ελευθερία. Στο όνομα των θεών των πατέρων και των μητέρων μας ,και στο όνομα της συγγένειας εξ αίματος και εξ αγχιστείας ,και στο όνομα των πολιτικών συλλόγων μας ,γιατί σε όλα αυτά πολλοί από μας συμμετέχουμε μαζί σας από σεβασμό προς τους θεούς και προς τους ανθρώπους ,σταματήστε να κάνετε ανόσιες πράξεις στην πατρίδα και μην υπακούτε στους ασεβέστατους Τριάντα ,οι οποίοι για χάρη προσωπικών κερδών μέσα σε οκτώ μήνες έχουν σκοτώσει σχεδόν περισσότερους από όσους όλοι οι Πελοποννήσιοι πολεμώντας δέκα χρόνια.

            Και ενώ είναι δυνατό σε μας να ζούμε ειρηνικά ως πολίτες ,αυτοί μας έριξαν στον πιο αισχρό και βλαβερό και ανόσιο και μισητό, και σε θεούς, και σε ανθρώπους πόλεμο .Και μάθετε καλά ότι από όσους σκοτώσαμε τώρα όχι μόνο εσείς ,αλλά κι εμείς μερικούς ,τους θρηνήσαμε πικρά».

            Αυτός τέτοια έλεγε .Οι υπόλοιποι αρχηγοί (των ολιγαρχικών) και για το ότι οι δικοί τους άκουαν επίσης αυτά, τους οδήγησαν ξανά στην πόλη. Την επόμενη μέρα οι Τριάντα πολύ ταπεινωμένοι και απομονωμένοι κάθονταν στην αίθουσα συνεδριάσεων .Από τους Τρισχιλίους, όσοι οπουδήποτε ήταν τοποθετημένοι σε όλα τα μέρη της πόλης ,διαφωνούσαν μεταξύ τους .Γιατί όσοι βέβαια είχαν διαπράξει σοβαρό αδίκημα και φοβούνταν ,υποστήριζαν με έμφαση ότι δεν έπρεπε να υποχωρούν σε αυτούς του Πειραιά .Όσοι όμως πίστευαν ότι δεν έχουν κάνει κανένα αδίκημα και οι ίδιοι συλλογίζονταν και τους άλλους προσπαθούσαν να διαφωτίσουν ότι κανένας λόγος δεν συνέτρεχε να υποφέρουν από τα δεινά και έλεγαν ότι δεν πρέπει να υπακούουν στους Τριάντα ούτε να τους επιτρέπουν να καταστρέφουν την πόλη. Τέλος αποφάσισαν εκείνους να καθαιρέσουν και άλλους να εκλέξουν .Και επέλεξαν δέκα, έναν από κάθε φυλή.

 

ΞΕΝΟΦΩΝΤΟΣ, ΕΛΛΗΝΙΚΑ, ΒΙΒΛΙΟ 2, ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4, παρ. 18-19

1.  ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

1.   α) Ταῦτα δ’ εἰπών: Με ποιους τρόπους είχε παρακινήσει ο Θρασύβουλος τους στρατιώτες σε μάχη (§§ 12-17);

2.   β) Γιατί δεν έδωσε αμέσως το πρόσταγμα της μάχης, αλλά ἡσυχίαν εἶχε;

3.   Σε ποια χρονική στιγμή, σύμφωνα με το μάντη, θα έπρεπε να επιτεθούν οι δημοκρατικοί ενάντια στους εχθρούς και γιατί;

4.   α) Πώς χαρακτηρίζετε το μάντη από τα λόγια και τα έργα του;

5.   β) Γιατί, κατά τη γνώμη σας, επελέγη η διάβασις του Κηφισού ως τάφος του;

6.   Γνωρίζετε από την ιστορία άλλα παραδείγματα ατόμων που έδειξαν παρόμοια αυταπάρνηση με αυτήν του ανώνυμου μάντη;

7.   Πώς συμπεριφέρθηκαν οι δημοκρατικοί στους νεκρούς συμπολίτες τους; Τι δείχνει η στάση τους αυτή;

8.   Τι σήμαινε η σκύλευσις των νεκρών για τους αρχαίους ΄Ελληνες; Ποια παραδείγματα από τον Όμηρο ανακαλεί στη μνήμη σας η αναφορά στο θέμα αυτό;

9.   Τι εννοεί ο Ξενοφών με τη φράση τούς νεκρούς ὑποσπόνδους ἀπεδίδο­σαν;

10. Ποια από τα γεγονότα που αφηγείται ο Ξενοφών στις §§ 18-19 εκτιμάτε ότι έχουν μικρότερη σημασία για τη σύγκρουση των Τριάκοντα με τους δημοκρατικούς στον Πειραιά; Για ποιο λόγο νομίζετε ότι τα παραθέτει ο ιστορικός στη συγκεκριμένη περίπτωση;

11. Ποια ήταν η στάση του μάντη κατά την ώρα της μάχης;

12. Ποια φράση του κειμένου περιγράφει την έκβαση της μάχης;

13. Σε ποια σημεία των §§ 18-19 είναι εμφανής η πίστη του Ξενοφώντα στη θεία παρέμβαση;

14. Ποιοι ολιγαρχικοί έχασαν τη ζωή τους στη μάχη αυτή; Ποιες απώλειες είχαν οι δημοκρατικοί;

15. Από ποια σημεία του κειμένου φαίνεται ότι ο ιστορικός γνωρίζει τα στρατιωτικά πράγματα;

16. α) Ποιες συμβουλές έδωσε ο μάντης στους δημοκρατικούς; β) Να γράψετε αν οι συμβουλές του ήταν εύστοχες και να κρίνετε αν οι χρησμοί του επαληθεύτηκαν.

 

2.  Γραμματικές ασκήσεις

1.   Οι παρακάτω φράσεις να μεταφερθούν στον αντίθετο αριθμό:

·      ὁ μάντις παρήγγελλεν αὐτοῖς:..............................................................

·      ἐπειδὰν μέντοι τοῦτο γένηται, ἡγησόμεθα μὲν ... ἡμεῖς:......................  

·      οἱ δ’ ἄλλοι ἐνίκων καὶ κατεδίωξαν μέχρι τοῦ ὁμαλοῦ:.........................  

2.   εἰπών, παρήγγελλεν, ἔσται, ἐψεύσατο, ἀγόμενος, κατεδίωξαν: Να μεταφέρετε τον ίδιο τύπο (αριθμό, πρόσωπο και έγκλιση) σε όλους τους χρόνους της ίδιας φωνής.

3.         Να διαγράψετε το σκέλος που περιέχει λάθος στο γραμματικό προσδιορισμό των λέξεων που δίνονται:

·                  πρότερον:       είναι επίθετο / επίρρημα

·                  σφετέρων:       είναι κτητική αντωνυμία / προσωπική αντωνυμία

·                  ἐνταῦθα:         είναι χρονικό επίρρημα / τοπικό επίρρημα

·                  ἑπομένοις:       είναι επίθετο / μετοχή

·                  ἔσται:              είναι ρήμα / επίρρημα

·                  ἐπεί:                είναι πρόθεση / σύνδεσμος

4.         Να γράψετε το ίδιο πρόσωπο σε όλους τους χρόνους της οριστικής στην ίδια φωνή:

Ενεστώς	Παρατατ.	Μέλλων	Αόριστος	Παρακείμ.	Υπερσυντ.
		ἡγησόμεθα
ἀποθνῄσκει
			ἔλαβον

5.  Να γράψετε το ίδιο πρόσωπο σε όλες τις εγκλίσεις του αορίστου:

Αόριστος
Οριστική	Υποτακτική	Ευκτική	Προστακτική
		πέσοι
	γένηται
ἐψεύσατο
ἀνέλαβον
ἀπέθανον
κατεδίωξαν

 

3.  Συντακτικές ασκήσεις

1.   Να εντοπίσετε και να χαρακτηρίσετε τις δευτερεύουσες προτάσεις του κειμένου.

2.         Να συμπληρώσετε τις προτάσεις, ώστε να χαρακτηρίζεται πλήρως ο συντακτικός ρόλος των λέξεων ή φράσεων που δίνονται:

·                  ταῦτα:                         είναι........................................ στο εἰπών

·                  αὐτοῖς:                        είναι .......................................στο παρήγγελλεν.

·                  ἐπιτίθεσθαι:               είναι ....................................... στο παρήγγελλεν.

·                  ὑπὸ μοίρας:                 είναι ....................... προσδιορισμός του ................

·                  ἐν τῇ διαβάσει:                       είναι ...................... προσδιορισμός του .................

·                  περὶ ἑβδομήκοντα:     είναι .................................... στο ἀπέθανον.

·                  τῶν πολιτῶν:              είναι γενική ......................... από το οὐδενός.

 

3.         Να εντάξετε στον πίνακα τις μετοχές ανάλογα με το είδος τους:

Μετοχές	Επιθετική	Κατηγορηματική	Επιρρηματική
			χρον.	αιτ.	τελ.	υποθ.	εναντ.	τροπ.
μεταστραφείς
ἑπομένοις
ἀγόμενος
ἐκπηδήσας
ἐμπεσών
προσιόντες

 

4.  Να επιλέξετε τη σωστή ανάλυση της μετοχής σε πρόταση:

εἰπών:               α) ἐπειδὰν εἴπῃ

                            β) ἐπεὶ εἶπεν

                          γ) ὅτε ἔλεξεν

5.         Σε ποια από τις μετοχικές φράσεις αντιστοιχεί καθεμιά από τις δευτερεύουσες προτάσεις που υπογραμμίζονται; Να κυκλώσετε τη σωστή.

α) ἐπειδὰν τοῦτο γένηται:     τοῦτο γιγνόμενον

ἡγησόμεθα μὲν ἡμεῖς τοῦτο γενόμενον

τούτου γιγνομένου

                                                τούτου γενομένου

β) ἐπεὶ ἀνέλαβον τὰ ὅπλα:    ἀναλαβόντες τὰ ὅπλα

αὐτὸς μὲν ἀποθνῄσκει           ἀναλαβών τὰ ὅπλα

                                                (τούτων) ἀναλαβόντων τὰ ὅπλα

4.  Λεξιλογικές -  Σημασιολογικές ασκήσεις

1.   Να εντοπίσετε τις λέξεις του κειμένου που εντάσσονται στη στρατιωτική ορολογία.

2.         Με ποιες λέξεις των §§ 18-19 έχουν ετυμολογική σχέση οι παρακάτω λέξεις της νέας ελληνικής; τραύμα, ηγέτης, προσέλευση, διάλογος

3.  Να μεταφέρετε στη νέα ελληνική τις παρακάτω φράσεις:

α) μεταστραφείς πρὸς τοὺς ἐναντίους:.....................................................

β) καὶ οὐκ ἐψεύσατο:...................................................................................

γ) ἐμπεσὼν τοῖς πολεμίοις:........................................................................

δ) κατεδίωξαν μέχρι τοῦ ὁμαλοῦ:..............................................................

ε) τοὺς νεκροὺς ὑποσπόνδους ἀπέδωσαν:..................................................

4.         Να γράψετε ένα παράγωγο ουσιαστικό στη ν.ε. για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις και να το χρησιμοποιήσετε σε σύντομες προτάσεις: μεταστραφείς, ἀνέλαβον, ἐναντίους, ἀπεδίδοσαν.

5.         Να συνδέσετε τις λέξεις της στήλης Α με την απόδοσή τους στη νέα ελληνική στη στήλη Β, σύμφωνα με τη σημασία που έχουν στο κείμενο. ΄Ενα στοιχείο της στήλης Β περισσεύει.

                        Α                                                         Β

1.   παραγγέλλω                                 α) δικοί τους

2.   σφέτεροι                                        β) προπορεύομαι

3.   ἡγοῦμαι                                          γ) πλησιάζω

4.   πρόσειμι                                         δ) απογυμνώνω το νεκρό

5.   ἐμπίπτω τινί                                  ε) ορμώ σε κάποιον

6.   ὁμαλόν                                           στ) προσάγω

7.   σκυλεύω                                         ζ) πεδιάδα

                                                            η) συμβουλεύω

6.         Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με παράγωγα ουσιαστικά του ρήματος λαμβάνω (απλού ή σύνθετου):

α)        ΄Εκανε ................................ χρημάτων από το πλησιέστερο κατάστημα της Εθνικής Τράπεζας.

β)         ΄Εψαξα στο λεξικό για το  ................................ «σπονδή».

γ)         Τα παιδιά συχνά δεν έχουν ................................ του χώρου.

δ)         Δεν είχε σε μεγάλη ................................ τους ποιητές!

ε)         Δεν βρέθηκε τελικά ο ................................ του γράμματος.

στ)       Με τη στάση του έδωσε ................................ για συζητήσεις σε βάρος του.

ζ)         Μπήκε κρυφά, χωρίς να γίνει ................................

η)         Η ................................ του δραπέτη ήταν μια επίπονη επιχείρηση.

θ)         Ο καθηγητής μας ζήτησε να γράψουμε την  .................. του διηγήματος.

ΞΕΝΟΦΩΝΤΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΑ, ΒΙΒΛΙΟ 2, ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4, παρ. 20-22

1.  ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

1.   Ποια σημασία είχε η λεπτομέρεια ότι ο Κλεόκριτος ήταν «μύστης»;

2.   α) Σε ποιους απευθύνεται ο Κλεόκριτος; Πώς τους προσφωνεί;

3.   β)    Τι τονίζεται μέσω αυτής της προσφώνησης;

3.    Ποιο είδος αντωνυμιών απαντά πιο συχνά στο λόγο του Κλεοκρίτου και γιατί ο ίδιος προτάσσει το «ἡμεῖς» μετά τις ερωτήσεις στην § 20;

4.   Ποιος είναι ο στόχος της ομιλίας του Κλεοκρίτου και ποιο το περιεχόμενό της;

5.   Ποια είναι η στάση της παράταξης του κήρυκα απέναντι στην πατρίδα και ποια της αντίθετης παράταξης, σύμφωνα με το λόγο του;

6.   Ποιους (ή τι) επικαλείται ο κήρυκας και για ποιο λόγο;

7.   Ποιες ανόσιες πράξεις διέπραξαν οι τριάκοντα, κατά τον κήρυκα, και ποιες ήταν οι συνέπειες των πράξεών τους;

8.   Ποιο είναι το νόημα της τελευταίας φράσης του λόγου του Κλεοκρίτου (᾿Αλλ’ εὖ γε ... κατεδακρύσαμεν);

9.   Ποιοι δεσμοί μεταξύ των πολιτών, κατά την άποψη του κήρυκα, θα πρέπει να αποτρέψουν τους αντιπάλους από τις εχθρικές τους ενέργειες; Να τους καταγράψετε και να εκτιμήσετε την αξία τους για την ειρηνική συμβίωση των Αθηναίων.

10. Στην ενότητα αυτή παρατηρούμε ότι ο Ξενοφών δε σχολιάζει τη μάχη. Πού εστιάζει ο ιστορικός την προσοχή του;

11. Να γράψετε από ποια μέρη αποτελείται ο λόγος του κήρυκα και να αναφέρετε επιγραμματικά το περιεχόμενό τους.

12. Να δώσετε ένα τίτλο που να εκφράζει επιγραμματικά το βαθύτερο νόημα του λόγου του Κλεοκρίτου.

13. Με ποιες λέξεις ή λεκτικά μέσα αποδίδεται στο λόγο του κήρυκα η έννοια της συντροφικότητας;

14. Ποια ήταν τα κίνητρα των πράξεων των Τριάκοντα, κατά τον κήρυκα; Με ποια φράση αποδίδονται στην αρχαία ελληνική;

15. Ποια επίθετα χρησιμοποιεί ο κήρυκας για να χαρακτηρίσει τον μεταξύ τους πόλεμο;

 

2.  Γραμματικές ερωτήσεις - ασκήσεις

1.   ῎Ανδρες πολῖται τί ἡμᾶς ἐξελαύνετε; τί ἀποκτεῖναι βούλεσθε; ἡμεῖς γὰρ ὑμᾶς κακὸν μὲν οὐδὲν πώποτε ἐποιήσαμεν: Να γράψετε το παραπάνω χωρίο μεταφέροντας όλους τους κλιτούς τύπους στον ενικό αριθμό.

2.   ἁμαρτάνοντες, ἀποθανόντων: Να γράψετε τις μετοχές όλων των χρόνων στην ίδια πτώση και αριθμό.

3.         ἀπήγαγον: Να γράψετε το γ΄ ενικό πρόσωπο του ίδιου χρόνου σε όλες τις εγκλίσεις.

4.         Να ενώσετε τους αριθμούς των λέξεων που δίνονται στη στήλη Α με τα γράμματα στη στήλη Β που αντιστοιχούν στο γραμματικό τους προσδιορισμό. ΄Ενα στοιχείο της στήλης Β περισσεύει.

Α                                                    Β

1. ὤν                                        α) μετοχή αορίστου β΄

2. ἀλλήλοις                             β) χρονικό επίρρημα

3. ἀποθανόντων                      γ) απαρέμφατο ενεστώτα

4. δεῖν                                      δ) αυτοπαθής αντωνυμία

5. ἔχθιστον                              ε) αλληλοπαθής αντωνυμία

6. ἀποκτεῖναι                          στ) μετοχή ενεστώτα

7. πώποτε                               ζ) επίθετο υπερθετικού βαθμού

                                                η) απαρέμφατο αορίστου

5.         Να διαγράψετε το σκέλος που περιέχει λάθος στο γραμματικό προσδιορισμό των λέξεων:

·      ἀποκτεῖναι:            είναι απαρέμφ. / ευκτ. αορίστου του ρ. ἀποκτείνω;

·      παύσασθε:             είναι οριστ. / προστ. αορίστου του ρ. παύομαι;

·      ἐξελαύνετε:           είναι οριστ. ενεστ. / παρατατ. του ρ. ἐξελαύνω;

·      οἵ:                           είναι αναφορική αντωνυμία / άρθρο;

·      πλείους:                 είναι επίθετο θετικού / συγκριτικού βαθμού;

6.  Να συμπληρώσετε τους πίνακες.

I. Να γράψετε την ίδια πτώση στον άλλο αριθμό:

	Ενικός αριθμός	Πληθυντικός αριθμός	Ενικός αριθμός	Πληθυντικός αριθμός
Ον.				οἱ συγχορευταί οἱ ἄρχοντες
Γεν.	τῆς συγγενείας			τῶν θυσιῶν
Δοτ.				τοῖς μησίν
Αιτ.	τὸν πόλεμον τὸ ἄστυ τὴν πατρίδα			τοὺς ἀνθρώπους τὰ ἔτη
Κλητ.				πολῖται

II. Να συμπληρώσετε τους βαθμούς των επιθέτων και επιρρημάτων:

Θετικός	Συγκριτικός	Υπερθετικός
		σεμνοτάτων
		καλλίστων
		ἀνοσιωτάτοις
		αἴσχιστον
		ἔχθιστον
	πλείους
μάλα
ὀλίγου

 

3.   Συντακτικές ερωτήσεις - ασκήσεις

1.   Να χαρακτηρίσετε το είδος του εμπρόθετου προσδιορισμού:

·      εἰς τὴν πατρίδα: ....................................................................................

·      κερδέων ἕνεκα: ......................................................................................

·      ἐν ὀκτὼ μησίν: .......................................................................................

·      ἐν εἰρήνῃ: ...............................................................................................

·      ὑφ’ ἡμῶν: ...............................................................................................

·      διὰ τὸ προσακούειν: ...............................................................................

2.  Να υπογραμμίσετε τη σωστή ανάλυση της μετοχής σε ισοδύναμη δευτερεύουσα πρόταση:

·      κατασιωπησάμενος:          ἐπεὶ κατεσιωπήσατο

                                                  ἐπεὶ κατασιωπᾶται

                                                 εἰ καὶ κατεσιωπήσατο

3.         Να συνδέσετε τους αριθμούς της στήλης Α με τα γράμματα της στήλης Β που αντιστοιχούν στο συντακτικό τους προσδιορισμό. ΄Ενα στοιχείο της στήλης Β περισσεύει.

Α                                             Β

1.    ὁ κῆρυξ                  α) ποιητικό αίτιο (τῶν ἀποθανόντων)

2.    πολῖται                  β) αντικείμενο στο μετεσχήκαμεν

3.    ἑορτῶν                    γ) κατηγορούμενο στο ἡμεῖς

4.    συμφοιτηταί             δ) σύστοιχο αντικείμενο στο κεκινδυνεύκαμεν

5.    ὑφ’ ὑμῶν                ε) παράθεση στο Κλεόκριτος

6.    πολλά                    στ) γενική διαιρετική

                                    ζ) επιθετικός προσδιορισμός στο ἄνδρες

4.         Να εντάξετε στον πίνακα τις μετοχές του κειμένου ανάλογα με την κατηγορία στην οποία ανήκουν. Στις επιρρηματικές να συμπληρώσετε το είδος (π.χ. χρονική, τροπική κτλ.):

Μετοχές	Επιθετική	Κατηγορηματική	Επιρρηματική
κατασιωπησάμενος
αἰδούμενοι
ἁμαρτάνοντες
πολεμοῦντες
ἐξόν
ἀποθανόντων

4.  Λεξιλογικές -  Σημασιολογικές ασκήσεις

1.   Να εντοπίσετε και να καταγράψετε από τις λέξεις ή φράσεις του κειμένου:

α) αυτές που αναφέρονται στους δεσμούς φιλίας ανάμεσα στους αρ­χαίους Αθηναίους. 

β)  αυτές που αναφέρονται στη θρησκευτική ζωή.

2.         Ποια είναι η σημασιολογική διαφορά ανάμεσα στον όρο συγγένεια και στον όρο κηδεστία; Να γράψετε τρεις λέξεις ετυμολογικά συγγενείς με τη λέξη κηδεστία.

3.         εὔφωνος: Να γράψετε στα νέα ελληνικά πέντε επίθετα αλλάζοντας
α) το α΄ συνθετικό, όπως στο παράδειγμα: εὔφωνος ® υψίφωνος,
β) το β΄ συνθετικό π.χ. εὔφωνος ® εύπορος