ΘΟΥΚΥΔΙΔΗΣ ΚΕΦ 75

 

  Θουκυδίδης, Βιβλίο Γ΄, Κεφάλαιο

.

 

Μετάφραση 75

Την επόμενη μέρα ο Νικόστρατος, γιος του Διειτρέφη, στρατηγός των Αθηναίων φτάνει σε βοήθεια από τη Ναύπακτο με 12 πλοία και 500 οπλίτες Μεσσηνίους· κι έκανε μια συμφωνία και πείθει ώστε να συμφωνήσουν μεταξύ τους να δικάσουν 10 άντρες τους πιο υπαίτιους, οι οποίοι δεν έμειναν πλέον εκεί, και οι άλλοι να παραμείνουν (στο νησί), αφού κάνουν συμφωνία μεταξύ τους και με τους Αθηναίους υπό τον όρο να θεωρούν τους ίδιους εχθρούς και φίλους. Κι εκείνος, αφού έκανε αυτό, επρόκειτο να αποπλεύσει· οι αρχηγοί των δημομκρατικών τότε πείθουν αυτόν να τους αφήσει 5 πλοία από τα δικά του, ώστε να αποθαρρυνθούν οι αντίπαλοί τους να κάνουν κίνημα, και οι ίδιοι να του δώσουν ισάριθμα πλοία, αφού τα επανδρώσουν.Και αυτός λοιπόν συμφώνησε, αυτοί όμως στρατολογούσαν για τα καράβια τους εχθρούς. Κι εκείνοι, επειδή φοβήθηκαν μήπως τους στείλουν στην Αθήνα, καταφεύγουν ικέτες στο ναό των Διοσκούρων. Ο δε Νικ. προσπαθούσε να τους σηκώσει και να τους καθησυχάσει. Καθώς όμως δεν τους έπειθε, οι δημοκρατικοί αφού οπλίστηκαν για το λόγο αυτό, επειδή αυτοί (=ολ.) δεν σκέφτονταν / είχαν κανένα καλό σκοπό, με τη δυσπιστία τους να μη θέλουν να αποπλεύσουν (με το Νικ.), πήραν από τα σπίτια αυτών τα όπλα τους και, εάν δεν τους εμπόδιζε ο Νικ., θα σκότωναν κάποιους απ’ αυτούς, όσους τυχαία συνάντησαν. Καθώς λοιπόν έβλεπαν οι άλλοι όσα συνέβαιναν, καταφεύγουν ικέτες στο ναό της Ήρας και μαζεύονται όχι λιγότεροι από 400. Οι δημοκρ. τότε, επειδή φοβήθηκαν μήπως επιχειρήσουν κάποια πολιτική μεταβολή, τους σηκώνουν (από εκεί) αφού τους έπεισαν και τους μεταφέρουν στο νησί μπροστά από το ναό της Ήρας, και εκεί στέλνονταν σ’ αυτούς τα αναγκαία (τρόφιμα).

 

 

Κεφάλαιο 75 ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΑ

 

Την επόμενη μέρα της μάχης φτάνει στην Κέρκυρα από τη Ναύπακτο ο Αθηναίος στρατηγός Νικόστρατος. Στη Ναύπακτο υπήρχε  μόνιμη μοίρα του Αθηναϊκού στόλου λόγω της καίριας θέσης της περιοχής για τον έλεγχο του Κορινθιακού κόλπου και των θαλάσσιων δρόμων προς τη δύση.Ο Νικόστρατος επιχειρεί να φέρει σε συμβιβασμό τις αντίπαλες παρατάξεις και οι ενέργειες του χαρακτηρίζονται από μετριοπάθεια και διαλλακτικότητα.

Οι ενέργειες του Νικόστρατου

1. Ο πρώτος όρος της συμφωνίας: νικητές και νικημένοι πείθονται να δικαστούν  μόνο οι δέκα πρωταίτιοι του πραξικοπήματος και της σφαγής του βουλευτηρίου. Σ'αυτούς λογικά συμπεριλαμβάνονται και οι πέντε που είχαν κατηγορηθεί για το κόψιμο των χαράκων. Αυτοί οι δέκα όμως δεν έμειναν για να δικαστούν και εξαφανίστηκαν πριν τη συμφωνία του Νικόστρατου.
2. Ολιγαρχικοί και δημοκρατικοί θα συνάψουν συμφωνία για να επέλθει ηρεμία και να σταματήσει ο εμφύλιος σπαραγμός.
3. Κερκυραίοι και Αθηναίοι θα συνάψουν συμφωνία ώστε να θεωρούν τους ίδιους εχθρούς και φίλους.

Ο στόχος των ενεργειών του Νικόστρατου είναι διπλός:

 α) να γεφυρώσουν το χάσμα μεταξύ δημοκρατικών και ολιγαρχικών, αν και τα γεγονότα που ακολούθησαν διέψευσαν τις προσδοκίες των Αθηναίων και απέδειξαν οτι το χάσμα που είχαν δημιουργήσει τα πολιτικά πάθη ήταν αγεφύρωτο.

 β)να εξυπηρετήσουν τα συμφέροντα της Αθήνας, η οποία επιδιώκει να ενισχύσει την επιρροή της στο νησί της Κέρκυρας και να αποκτήσει γερά ερείσματα.
 

Το αίτημα των δημοκρατικών προς το Νικόστρατο να παραμείνουν πέντε Αθηναϊκά πλοία στην Κέρκυρα έχει και αυτό διπλό στόχο:

α) η παρουσία αθηναϊκών πλοίων στην Κέρκυρα θα αποθάρρυνε κάθε αντιδραστική ενέργεια των ολιγαρχικών

 β) τα πλοία που θα έδιναν οι Κερκυραίοι στους Αθηναίους θα επανδρώνονταν με ολιγαρχικούς και έτσι οι δημοκρατικοί Κερκυραίοι θα μπορούσαν ν'απαλλαχτούν από τους επικίνδυνους ολιγαρχικούς. 

Οι  αντιδράσεις  των ολιγαρχικών και των δημοκρατικών:οι ολιγαρχικοί φοβούνται για την αντιμετώπιση που θα είχαν από τους Αθηναίους και αρνούνται να αποπλεύσουν μαζί τους και οι δημοκρατικοί φοβούνται μήπως οι ολιγαρχικοί προκαλέσουν αναταραχή και εκμεταλλευόμενοι την άρνηση τους να φύγουν, ετοιμάζονται να σκοτώσουν μερικούς από αυτούς.
Είναι φανερό οτι η όξυνση των πολιτικών παθών στην Κέρκυρα έχει δημιουργήσει κατάσταση καχυποψίας, ανασφάλειας και δυσπιστίας. Ο φόβος έχει φωλιάσει στις καρδιές των ανθρώπων και το μίσος του διχασμού εμποδίζει κάθε προσπάθεια συνεργατικής διάθεσης και προσέγγισης των δύο αντιπάλων.

Ο Νικόστρατος

Εμφανίζεται διαλλακτικός και συμφιλιωτικός απέναντι στις δύο αντιμαχόμενες παρατάξεις. Στόχος του είναι  να κατευνάσει τα πάθη και να επαναφέρει τη χαμένη γαλήνη  στο νησί. Είχε πλήρη επίγνωση της κατάστασης και ηξερε πολύ καλά οτι η συνθήκη που υπογράφτηκε ήταν πολύ εύθραυστη και δεν αρκούσε σε καμία περίπτωση για να αποκαταστήσει την κοινωνική συνοχή. Στην παρούσα όμως χρονική στιγμή και όπως είχε διαμορφωθεί η κατάσταση, η επικράτηση ηρεμίας και συμφιλίωσης θα δημιουργούσαν όρους ευνοϊκούς για μια καλύτερη διπλωματική αντιμετώπιση του θέματος.
Ο Νικόστρατος είναι βέβαια άνθρωπος μετριοπαθής και προσπαθεί να προστατέψει τόσο τους δημοκρατικούς όσο και τους ολιγαρχικούς αλλά δεν είναι τα ανθρωπιστικά αισθήματα που υποκινούν τη συμπεριφορά του αλλά πάνω από όλα τα διπλωματικά συμφέροντα της πατρίδας του τα οποία προσπαθεί να τα διασφαλίσει με τον καλύτερο τρόπο.Οι κινήσεις του αποτελούν ευφυείς διπλωματικούς χειρισμούς που δεν αρκούν όμως για λύσουν οριστικά το πρόβλημα.

 

 

 

 

ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

1) Με ποιες συγκεκριμένες ενέργειες και προτάσεις επιχείρησε ο Νικόστρατος να βοηθήσει τους δημοκρατικούς; Ήταν , κατά τη γνώμη σας, αναμενόμενη τέτοιου είδους βοήθεια;

2) Ποια στοιχεία δείχνουν τη μετριοπάθεια του Νικόστρατου και πώς εξηγείται η στάση του αυτή;

3) «ὡς οὐδέν αύτῶν….άπιστία»: α) Πώς ερμηνεύουν οι δημοκρατικοί την άρνηση των ολιγαρχικών να επανδρώσουν τα πλοία; β) Ποιες προθέσεις εκδηλώνουν ως απάντηση στην άρνηση και ποιες από αυτές πραγματοποιούν;

4) Δείσαντες δε έκεῖνοι: Ήταν δικαιολογημένος ο φόβος των ολιγαρχικών; Να απαντήσετε με βάση και τα προηγούμενα κεφάλαια.

5) «ὁρῶντες δέ οἱ άλλοι τά γιγνόμενα καθίζουσιν ές τό Ήραιον ἱκέται»: α) Τι οδηγεί τους ολιγαρχικούς να καταφύγουν για δεύτερη φορά στο ναό; β) Πώς επισημαίνει ο ιστορικός τη διαφορά της κατάστασης από την πρώτη στη δεύτερη ικεσία;

6) «έπί τῆ προφάσει ταύτη» Ποια είναι η πρόφαση και ποια η αιτία ;

7) Στη φάση αυτή της εμφύλιας σύγκρουσης οι δημοκρατικοί είχαν επικρατήσει απόλυτα ή όχι; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας με βάση το κείμενο

8) Να συνθέσετε περίληψη βασισμένη στα ρήματα των κύριων προτάσεων

9) Να διατυπώσετε υποθετικά επιχειρήματα με τα οποία θα μπορούσε να πείσει τις αντιμαχόμενες παρατάξεις να έλθουν σε συμφωνία.

10) Να συγκρίνετε το  Νικόστρατο και το Νικία ( Θουκ 6, 9-14, 20-23)  ως προς το χαρακτήρα και ως προς τη στάση τους σε περιόδους πολιτικών αναταραχών και άλογων συγκρούσεων

11) Γιατί οι δημοκρατικοί θέλησαν να στρατολογήσουν στα πλοία τους πολιτικούς τους αντιπάλους; Να συγκρίνετε την τακτική τους με αυτήν του Πολυκράτη της Σάμου, όπως την περιγράφει ο Ηρόδοτος ( 3,44-45)

 

Ηροδότου Ιστορία 3,44  « Ο δε Πολυκράτης έστειλε κρυφά από τους Σαμίους απεσταλμένο στον Καμβύση, το γιο του Κύρου, που συνάθροιζε στρατό κατά της Αιγύπτου, και τον παρακάλεσε να στείλει και σ' αυτόν στη Σάμο να ζητήσει στρατό. Και ο Καμβύσης, αφού άκουσε την πρόταση αυτή, έστειλε με προθυμία στη Σάμο απεσταλμένους για να παρακαλέσουν τον Πολυκράτη να στείλει ναυτικό για να τον ακολουθήσει στην εκστρατεία κατά της Αιγύπτου. Εκείνος τότε (δηλ. ο Πολυκράτης) διάλεξε από τους πολίτες εκείνους που ήταν πλέον ύποπτοι να επαναστατήσουν και τους έστειλε με σαράντα τριήρεις, με την παράκληση προς τον Καμβύση να μη τους στείλει πλέον πίσω προς αυτόν.»

 

12) Μπορείτε να επιβεβαιώσετε τα παρακάτω χαρακτηριστικά της Θουκυδίδειας γραφής με συγκεκριμένα παραδείγματα από το κεφ. 75;  α) αντιθετική οργάνωση της αφήγησης β) υποδηλωτική χρήση της γλώσσας  και γ) λεπτομερειακή ακρίβεια.  

 

Συντακτικές

1) Με ποιους τρόπους προσδιορίζεται ο τόπος και η αιτιολόγηση στο πλαίσιο της εξιστόρησης;

2) Αφού μελετήσετε τις δύο ΝΕ μεταφράσεις να δώσετε παραδείγματα διαφορετικών μεταφραστικών αποδόσεων

Λεξιλογικές

1) Ποια σημασία είχαν στην αε και ποια σήμερα  οι λέξεις: συγχωρῶ, παραμυθοῦμαι, διαφθείρω   

2) διακομίζειν: Να γράψετε 5 παράγωγα ουσιαστικά και επίθετα ( απλά ή σύνθετα) από το ρ. κομίζω

3) έκώλυσε, πληρώσαντες, οίκεῖν: Να γράψετε 2 παράγωγα ουσιαστικά ( -μα, -ση ) και να σχηματίσετε ονοματικά σύνολα.

4) διέφθειραν:Να συμπληρωθούν τα κενά με παράγωγα ( απλά ή σύνθετα) του ρήματος

--Με το πέρασμα του χρόνου είναι φυσικό όλα τα πράγματα να υφίστανται ………………………….

-- Μερικοί υποστηρίζουν ότι στην εποχή μας επικρατεί μεγάλη………………….. σε όλες τις κοινωνικές ομάδς και στρώματα

--Ένας καλός ἀνθρωπος που μόλις μπάινει στην πολιτική θεωρείται ακόμη ………….

-- Ο Περικλής είχε χαρακτηριστεί από το Θουκυδίδη ως ……………………………

---Η ύλη φθείρεται αλλά δεν καταστρέφεται εντελώς η …………………… της ύλης είναι ένα αξίωμα της Φυσικής.

---Η ………………….. μιας λέξης συχνά προκαλεί ευθυμία, αλλά κάποτε μπορεί να εκφράζει αγένεια.

Γραμματικές

1) Να γράψετε τα ρήματα που έχουν υποκείμενο το Νικόστρατο στην &1 και να τα αντικαταστήσετε χρονικά.

2) και ὁ μεν ξυνεχώρησεν, οἱ δε τους εχθρούς κατέλεγον ές τας ναῦς: Να γράψετε τις προτάσεις μεταφέροντας τα ρήματα στον ενεστώτα.

3) Δείσαντες …… ἱερόν: Να γράψετε την περίοδο θεωρώντας ότι αναφέρεται σε έναν μόνο πολιτικό αντίπαλο των δημοκρατικών.

4) Να κάνετε επανάληψη τα συνηρημένα ρήματα