LECTIO
III (TERTIA)
Η περιπέτεια της Ανδρομέδας
Cēpheus et
Cassiope Andromedam filiam habent. Cassiope, superba formā suā, cum Nymphis se
comparat. Neptūnus
irātus ad oram Aethiopiae urget beluam marīnam, quae incolis nocet. Oraculum
incolis respondet:
" regia hostia deo placet!" Tum Cēpheus Andromedam ad scopulum
adligat; belua ad
Andromedam se
movet. Repente Perseus calceis pennatis advolat; puellam videt et stupet formā
puellae.
Perseus hastā beluam delet et Andromedam liberat. Cēpheus, Cassiope et incolae
Aethiopiae
valde gaudent.
Μετάφραση
Ο
Κηφέας και η Κασσιόπη έχουν μια κόρη, την Ανδρομέδα. Η Κασσιόπη, περήφανη για
την ομορφιά της, συγκρίνει τον εαυτό της με τις Νηρηίδες. Ο Ποσειδώνας
θυμωμένος (επειδή θύμωσε)στέλνει στην ακτή της Αιθιοπίας ένα θαλασσινό θεριό
(κήτος), που εξοντώνει τους κατοίκους. Το μαντείο απαντά (έτσι) στους
κατοίκους: «Στο θεό αρέσει βασιλικό σφάγιο». Τότε ο Κηφέας δένει την Ανδρομέδα
πάνω σε ένα βράχο. Το κήτος κατευθύνεται προς την Ανδρομέδα. Ξαφνικά καταφτάνει
πετώντας ο Περσέας με τα φτερωτά σανδάλια του. Βλέπει την κόρη και θαμπώνεται
από την ομορφιά της. Ο Περσέας σκοτώνει το κήτος με το δόρυ και απελευθερώνει
την Ανδρομέδα. Ο Κηφέας, η Κασσιόπη και οι κάτοικοι της Αιθιοπίας χαίρονται
πάρα πολύ.
Ρηματα
Α’
|
Comparo
–comparavi – comparatum – comparāre Adligo –
adligavi – adligatum- adligāre Advolo –
advolavi – advolatum – advolāre Libero –
liberavi – liberatum - liberāre |
Συγκρίνω Δένω σε κάτι Καταφθάνω πετώντας ελευθερώνω |
Β’
|
Habeo –
habui- habitum – habēre Urgeo – ursi
- - urgēre Noceo – nocui
– nocitum – nocēre Respondeo –
respondi – responsum – respondēre Placeo –
placui – placitum – placēre Moveo – movi
– motum – movēre Video – vidi
– visum – vidēre Stupeo –
stupui - -stupēre Deleo –
delevi – deletum – delēre Gaudeo – - gavisus sum – gaudēre (ημιαποθετικό) |
Έχω, θεωρώ Στέλνω Βλάπτω Απαντώ Αρέσω Κινώ Βλέπω Θαμπώνομαι Καταστρέφω, σκοτώνω χαίρομαι |
Γ’
Irascor- iratus sum-
irasci
(αποθετικό) οργίζομαι
Ουσιαστικα
|
1η κλίση |
2η κλίση |
|
|||
|
Cassiope-es (θ): Κασσιόπη Andromeda-ae(θ):Ανδρομέδα filia-ae (θ): κόρη forma-ae (θ): ομορφιά Nympha-ae
(θ): Νύμφη (πληθ) ora-ae (θ): ακτή Aethiopia-ae (θ): Αιθιοπία belua-ae (θ): κήτος incola-ae (α):κάτοικος hostia-ae (θ):σφάγιο puella-ae (θ): κοπέλα hasta-ae (θ): δόρυ |
Cepheus-i (α):Κηφέας Neptunus-i(α):Ποσειδώνας oraculum-i (ουδ): μαντείο deus-i (α): θεός scopulus-i (α): βράχος calceus-i (α): παπούτσι Perseus-i (α): Περσέας |
|
|||
Επιθετα
2ης κλίσης suberbus–a-um: υπερήφανος iratus-irata-iratum: οργισμένος marinus-marina-marinum: θαλάσσιος regius-a-um: βασιλικός pennatus-a-um: φτερωτός |
Αντωνυμίες
suus-a-um: (κτητ., γ’ προσώπου, για έναν
και πολλούς κτήτορες): δικός του/τους qui-quae-quod (αναφορική): ο
οποίος |
|
|||
Προθεσεις
cum +
αφαιρ.(πάντα)=(συνήθως)συνοδεία ad +
αιτιατ.= κατεύθυνση προς |
Επιρρηματα
tum
(χρόνου): τότε repente
(τρόπου, χρόνου) = ξαφνικά valde
(ποσού) =πάρα πολύ |
|
|||
Perseus : κλίνεται
όπως το Cepheus
Nympha-ae= Νύμφη, Nymphae-arym= Νηρηίδες
(στο κείμενο μόνο στον πληθ)
Κτητικές αντωνυμίες:
|
|
Για ένα κτήτορα |
Για πολλούς κτήτορες |
|
α’ |
Meus-mea-meum |
Noster-nostra-nostrum |
|
β’ |
Tuus-tua-tuum |
Vester-vestra-vestrum |
|
γ’ |
Suus-sua-suum |
Suus-sua-suum |
ΑΣΚΗΣΕΙΣ
- Να
γράψετε το β´ ενικό και β´ πληθυντικό ενεστώτα των ρημάτων που ακολουθούν:
habent, respondet, advolat, liberat.
- Να
γραφεί για τα επίθετα του κειμένου η ίδια πτώση και στα τρία γένη και
στους δύο αριθμούς.
- Να
κλίνετε τις συνεκφορές. calceus pennatus, regia hostia
- Να
κάνετε τις απαραίτητες διορθώσεις, ώστε οι παρακάτω προτάσεις να είναι
συντακτικά και νοηματικά ορθές:
a. Oraculo respondet: regia hostia deum
placent
b. Ille illam videt
et stupet formae puellae
- Να
μεταφέρετε στην αντίστοιχη πτώση και στο αντίστοιχο πρόσωπο του άλλου
αριθμού τις παρακάτω προτάσεις:
a.
Puellam videt et valde gaudet
b.
Beluam hastā deles et puellam liberas
- Να
συμπληρώσετε τα κενά:
a. Belua .......... Aethiopiae
.................. nocet (marina, incola)
b. Cepheus cum ....................
.......................... valde ............... (Aethiopia, incola, gaudeo)
- Να
χαρακτηρίσετε συντακτικά τις λέξεις:
Filiam .....................
Iratus .......................
Deo ........................
Ad scopulum
..........................
Valde ...............................
8. Να μεταφέρετε όλους τους κλιτούς τύπους των
παρακάτω προτάσεων στον πληθυντικό αριθμό.
α. Ego filiam habeo.
..................................................................................................
β. Ille incolae nocet.
..................................................................................................
γ. Regia hostia deo placet.
..................................................................................................
δ. Illa hastā beluam delet.
..................................................................................................
9..Να
κάνετε τις απαιτούμενες διορθώσεις, ώστε οι προτάσεις που ακολουθούν
να
είναι συντακτικά ορθές και νοηματικά αποδεκτές.
α. Andromeda est filiam Cepheos et Cassiope.
..................................................................................................
β. Cassiope comparat se cum Nymphas.
..................................................................................................
γ. Belua marīna incolas nocent.
10.Nα γίνει πλήρης συντακτική ανάλυση στις προτάσεις:
Repente Perseus calceis
pennatis advolat; puellam
videt et stupet
formā puellae.
11. Με ποιες λατινικές λέξεις του
κειμένου συνδέονται ετυμολογικά οι παρακάτω λέξεις της Ελληνικής γλώσσας; σκόπελος, κάλτσα, φόρμουλα, μαρίνα,γηθέω.
12. Σημειώστε
αν οι παρακάτω διατυπώσεις αληθεύουν ή όχι, με βάση το περιεχόμενο του
κειμένου. Δικαιολογήστε τις απαντήσεις
σας, με παραπομπές στο λατινικό κείμενο.
|
|
Σωστό/
Λάθος |
|
1. Cepheus et
Cassiope Andromedam filiam habent |
|
|
2. Cassiope, cum
Musis se comparat |
|
|
3. Mars iratus
ad oram Aethiopiae urget beluam |
|
|
4. Belua ad Andromedam se movet. |
|
|
5. Perseus hasta Andromedam delet et beluam
liberat |
13.Nα
συμπληρωθούν τα κενά με τον κατάλληλο τύπο της λέξης που βρίσκεται στην
παρένθεση ανάλογα προς το συντακτικό του ρόλο:
- Cepheus Adromedam ________________
habet (filia).
- Andromeda ________________ et
________________ filia est (Cepheus, Cassiope).
- Iniuria et
______________non__________ ___________.(deus, placeo, superbia=υπεροψία).
- Οraculum________________ respondet
(regina).
- ________________ forma puellarum
placeat (nos).
- Andromeda________________(Perseus)
placet et Perseus ________________ (Andromeda).
14. Να ενώσετε τις λατινικές λέξεις της
στήλης Α΄ με τις αντίστοιχες Ευρωπαϊκές ή Ελληνικές της στήλης Β’ . (2
λατινικές λέξεις έχουν διπλή αντιστοίχιση)
|
Λατινική
λέξη |
Ευρωπαϊκή-Ελληνική |
|
i. μαρίνα |
|
|
1.
movet |
ii. σκόπελος |
|
2.
marina |
iii. θεός |
|
3.
regia |
iv. φόρμα·
φόρμουλα |
|
4.
superbus |
v. ρήγας |
|
5.
scopulum |
vi.
Movement [ αγγλική] |
|
6.
forma |
vii. ὄψ–ὀπός |
|
7.
Andromedam |
viii. ὑπέρ |
|
8.
Cassiope |
ix. πρόσωπο |
|
9.
deus |
x. «ἀνήρ» |
|
10.
calceis |
xi. Βόλεϊ
[ αγγλ. ] |
|
11.
advolat |
xii. κάλτσα |
|
12.
videt |
xiii.
Stupid [αγγλ.] |
|
13.
delet |
xiv.
Liberation [ γαλλ.] |
|
14.
stupet |
xv. βίντεο |
|
15.
liberat |
xvi. Delete
[ΑΓΓΛ] |
|
xvii.
motorcycle |
15.Ποια ήταν η περιπέτεια της Ανδρομέδας
και σε ποιο ποιητικό έργο συμπεριλαμβάνεται;
16. Ποια από τις λατινικές φράσεις της
δεύτερης στήλης αντιστοιχεί στο νεοελληνικό κείμενο της πρώτης;
|
Α’ ΣΤΗΛΗ |
Β’ ΣΤΗΛΗ |
|
Αυτό που προκύπτει από τη θέση καθήκοντος ή το αξίωμα
κάποιου |
I.
Ex officio
II.
De iure
III.
De facto
IV.
Status quo |
|
Τρόπος
ζωής |
I.
Modus operandi
II.
Memorandum
III.
Modus vivendi
IV.
Moratorium |
|
Στο
μέσο της υπόθεσης ή της πλοκής |
I.
In memoriam
II.
Mutatis mutandis
III.
Memorandum
IV.
In medias res |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου