Τρίτη 17 Οκτωβρίου 2023

ΛΑΤΙΝΙΚΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ 2ο ΚΕΙΜΕΝΟ

 

LECTIO II (Secunda) ΔΙΔΩ ΚΑΙ ΑΙΝΕΙΑΣ

Aenēas filius Anchisae est. Patria Aenēae Troia est. Graeci Troiam oppugnant at dolo expugnant. Aenēas cum Anchīsā, cum nato et cum sociis ad Italiam navigat. Sed venti pontum turbant et Aenēan in Africam portant. Ibi Didō regīna novam patriam fundat. Aenēas regīnae insidias Graecorum renarrat. Regīna Aenēan amat at Aenēas regīnam. Denique Aenēas in Italiam navigat et regīna exspīrat.

Μετάφραση

Ο Αινείας γιος του Αγχίση είναι. Πατρίδα του Αινεία είναι η Τροία. Οι Έλληνες την Τροία πολιορκούν και με δόλο κυριεύουν. Ο Αινείας με τον Αγχίση, το γιο (του) και τους συντρόφους (του) προς την Ιταλία πλέει. Αλλά οι άνεμοι τη θάλασσα ταράζουν και τον Αινεία στην Αφρική μεταφέρουν. Εκεί η Διδώ η βασίλισσα καινούργια πατρίδα ιδρύει. Ο Αινείας στη βασίλισσα αφηγείται από την αρχή τις ενέδρες των Ελλήνων. Η βασίλισσα τον Αινεία αγαπά και ο Αινείας την βασίλισσα. Τελικά ο Αινείας στην Ιταλία πλέει και η βασίλισσα ξεψυχάει.

Ρηματα

Α’

Oppugno – oppugnavi – oppugnatum – oppugnāre

Expugno –expugnavi – expugnatum –expugnāre

Navigo – navigavi – navigatum – navigāre

Turbo- turbavi – turbatum – turbāre

Porto – portavi – portatum – portāre

Fundo – fundavi – fundatum- fundāre

Renarro – renarravi – renarratum – renarrāre

Exspiro – exspiravi – exspiratum – exspirāre

Amo – amavi – amatum- amāre

Πολιορκώ

Κυριεύω

Πλέω

Ταράζω

Μεταφέρω

Θεμελιώνω

Αφηγούμαι

Ξεψυχώ

αγαπώ

       Sum- fui-,     esse                                                          είμαι

Ουσιαστικα

1η κλίση

2η  κλίση

3η κλίση

Aeneas-ae (α): Αινείας[1]

Anchises-ae (α): Αγχίσης

patria-ae (θ): πατρίδα

Troia-ae(θ):Τροία

Italia-ae (θ):Ιταλία

regina-ae (θ): βασίλισσα

insidiae-rum(θ):ενέδρα,δόλος

filius-ii/i (α): γιος

Graecus-i (α): Ελληνας

dolus-i (α): δόλος

natus-i (α): γιος

socius-ii/i (α): σύντροφος

ventus-i (α): άνεμος

pontus –i (α): θάλασσα

           Dido-onis (θ)

 

 

 

 

Επιθετα 2η κλίση

                                                                                           novusnovanovum: καινούριος

 

Προθεσεις

cum + αφαιρ.(πάντα)=(συνήθως)συνοδεία

ad + αιτιατ.= κατεύθυνση προς

Συνδεσμοι

sed =aλλά

Επιρρηματα

ibi (τόπου)=εκεί

denique (χρόνου) =τελικά, στο τέλος

 

     ΑΣΚΗΣΕΙΣ

 

1.    Να γράψετε τις πλάγιες πτώσεις και των δύο αριθμών για τα παρακάτω ουσιαστικά:

a. pontum,/ b. regina

 

  1. Να γράψετε τους ζητούμενους τύπους για τα παρακάτω ουσιαστικά:
  1. filius: αφαιρετική ενικού
  2. Graeci: γενική πληθυντικού
  3. dolo: δοτική πληθυντικού
  4. sociis: γενική ενικού
  5. venti: αφαιρετική πληθυντικού

 

  1. Να συμπληρώσετε τους τύπους των ρημάτων renarrat, fundat:

 

β´ ενικό Ενεστώτα ……………………../ ………………………………

 

γ´ ενικό Ενεστώτα ………………………/ ………………………………

 

β´ πληθ. Ενεστώτα ……………………../ ……………………………...

 

γ´ πληθ. Ενεστώτα ………………………/ ………………………….....

 

  1. Να χαρακτηρίσετε συντακτικά τους παρακάτω τύπους:

 

a. filius

 

b. Troiam

 

c. dolo

 

d. cum nato

 

e. denique

 

5.    Σε κάθε πρόταση υπάρχει ένα γραμματικό /συντακτικό λάθος. Να το διορθώσετε.

                                                                                             

 

ΣΩΣΤΟΣ ΤΥΠΟΣ

Illi de patriae narrant.

 

Nauta in terram gelidā est.

 

Venti pontum turbat.

 

Nos amicae poetas sumus.

 

Vos in Africam navigant et novam patriam

fundatis.

 

 

6.    Να συμπληρώσετε τα κενά με τον κατάλληλο τύπο εκφοράς του τόπου («εις τόπον κίνησις», «εν τόπω στάσις»).

 Venti nautam in _______ ________ (terra gelida) portant.

 In _______ (Africa) Dido patriam novam fundat.

 Nos navigāmus ad ________ (Italia).

Sparta in ________ (Graecia) est.

7.     Να μεταφέρετε τις προτάσεις στον αντίθετο αριθμό.

Ille filius reginae est. ……………………………………………………………………………………………………………..

 Ventus adversus portat Troianum in terram novam. ……………………………………………………..

 Vos socios amātis. ……………………………………………………………………………………………………………………

 Amicos desiderāmus. ……………………………………………………………………………………………………………..

 Troiani dolos Graecōrum incolis narrant et miserias deplorant. …………………………………….

8.     Να μεταφέρετε τις προτάσεις στα Λατινικά.

 Ο Αινείας πλέει προς τη νέα πατρίδα και η βασίλισσα πεθαίνει.

……………………………………………………………………………………………….

Ο αέρας ταράζει τη θάλασσα και μεταφέρει εμένα μαζί με τον γιο μου στην Ελλάδα.

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………

9.    Να σκεφτείτε και να γράψετε, για καθεμιά από τις λέξεις του κειμένου, αν υπάρχουν λέξεις:

· ομόρριζες με αυτήν στα Αρχαία Ελληνικά και/ή

· παράγωγες από αυτήν σε νεότερες – νεολατινικές γλώσσες (Αγγλικά, Γαλλικά, Ιταλικά κτλ).

10. Σε ποιο έργο του ποιητή Βιργιλίου διαβάζουμε για τον Αινεία; Ποια η σχέση του Αινεία α) με την Τροία, β) με την Καρχηδόνα και γ) με την Ιταλία;

11.  Συμπληρώστε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις, επιλέγοντας την κατάλληλη απάντηση, με βάση το περιεχόμενο του κειμένου:

·       Graeci ------------------ dolo expugnat

a.    Africam      b. Italiam              c. Troiam

·       Venti …………………………….. in Africam  portant

a.    Socios Anchisae           b. Aenean          c. filium Anchisae

·       ………………………..est patria Aeneae

a.    Africa        b. Troia             c. Roma

12. . Με ποιες λατινικές λέξεις του κειμένου συνδέονται ετυμολογικά οι παρακάτω λέξεις της Ελληνικής γλώσσας: τουρμπίνα, φουντάρω, πόντος, σοσιαλισμός, ναυς, βεντάλια.

13.  Συμπληρώστε την παρακάτω περίοδο με την κατάλληλη λατινική φράση:

*     Είναι αλήθεια ότι ο πρωθυπουργός της γειτονικής μας χώρας διακήρυξε…………………………ότι αποδοκιμάζει τα γεγονότα

a.    de facto

b.    de profundis

c.    de jure

d.    sic

*     Η χώρα μας αρνείται να δεχτεί τον κ. Χ.Χ. γιατί τον χαρακτήρισε……………………….

a.    persona  grata

b.    persona non grata

c.    sui generis

d.    tabula rasa

*     Παρόλο που ο πρωθυπουργός χαρακτήρισε αυτή τη φράση ……………………………….πολλοί υποστηρίζουν ότι την είπε συνειδητά

a.    mutatis mutandis

b.    mea culpa

c.    sine qua non

d.    lapsus linguae

*     Η Ελλάδα δήλωσε πως θα θεωρήσει ……………………………… κάθε παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κύπρου

a.    a priori

b.    casus belli

c.    ad hoc

d.    ex officio

 

 

 



[1]

 

Singularis

Nom.

Aene -as

Anchises

Dido

Gen.

Aene-ae

Anchis-ae

Didonis (Didus)

Dat.

Aene –ae

Anchis-ae

Didoni (Dido)

Acc.

Aene-am /an

Anchis- am /- en

Didonem (Dido, Didon)

Voc

Aene- a /(as)

Anchis- a /- e

Dido

Abl.

Aene-a

Anchis-a

Didone

 

 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου