ΛΑΤΙΝΙΚΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ 1ο ΚΕΙΜΕΝΟ (LECTIO I)

 

LECTIO  I (PRIMA) O ΕΞΟΡΙΣΤΟΣ ΠΟΙΗΤΗΣ

 

Ovidius poēta in terrā Ponticā exulat. Epistulas Rōmam scriptitat. Epistulae plenae querelārum sunt. Romam desiderat et fortūnam adversam deplōrat. Narrat de incolis barbaris et de terrā gelidā. Poētam curae et miseriae excruciant. Epistulis contra iniuriam repugnat. Musa est unica amica poētae.

Μετάφραση

Ο Οβίδιος ο ποιητής στη χώρα του Εύξεινου πόντου είναι εξόριστος. Επιστολές γράφει συχνά στη Ρώμη. Οι επιστολές γεμάτες από παράπονα είναι. Τη Ρώμη επιθυμεί και θρηνεί την αντίξοη τύχη. Αφηγείται για τους βάρβαρους κατοίκους και για την παγωμένη χώρα. Τον ποιητή οι έγνοιες και οι δυστυχίες βασανίζουν. Με τις επιστολές ενάντια στην αδικία αντιστέκεται. Η Μούσα είναι η μοναδική φίλη του ποιητή.

 

Ρηματα

Α’

exulo – exulavi- exulatum – exulāre scriptito – scriptitavi- scriptitatum- scriptitāre desidero – desideravi- desideratum- desiderāre deploro – deploravi- deploratum – deplorāre narro - narravi-narratum – narrāre excrucio- excruciavi – excruciatum – excruciāre repugno – repugnavi – repugnatum – repugnāre sum- fui, -, esse

είμαι εξόριστος γράφω συχνά επιθυμώ θρηνώ αφηγούμαι απ’την αρχή βασανίζω αντιμάχομαι είμαι

 

Ουσιαστικα

1η κλίση	2η  κλίση	3η κλίση
poeta-ae (α): ποιητής terra-ae (θ): γη, χώρα epistula- ae (θ): επιστολή Roma –ae(θ):Ρώμη querela-ae (θ):παράπονο fortuna-ae (θ): τύχη incola- ae (α): κάτοικος cura-ae (θ): φροντίδα, έγνοια miseria –ae (θ):δυστυχία iniuria-ae (θ): αδικία Musa-ae (θ): Μούσα amica-ae (θ): φίλη	Ovidius-ii/I (α): Οβίδιος

 

Επιθετα

Β’ κλίση

plenus- plena- plenum: γεμάτος

adversus- adversa- adversum: εχθρικός

barbarus- barbara-barbarum: βάρβαρος

gelidus-gelida-gelidum: παγωμένος

unicus-unica-unicum: μοναδικός

 

Προθεσεις in + αιτιατική = κίνηση σε τόπο in + αφαιρετική= στάση σε τόπο de + αφαιρετική (πάντα)= αναφορά contra + αιτιατική= ενάντια σε

Συνδεσμοι et = και

 

Συντακτικές παρατηρήσεις

v  Η σειρά των λέξεων στη λατινική. Όταν γράφουμε χωρίς έμφαση, η συνηθισμένη διάταξη των λέξεων έχει πρώτο το υποκείμενο (και όρους που το προσδιορίζουν) και τελευταίο το κατηγόρημα (αντικείμενο, κατηγορούμενο, εμπρόθετοι ή επιρρηματικοί προσδιορισμοί και τελευταίο το ρήμα).

v  Χρήση των πτώσεων: Η ονομαστική δηλώνει το υποκείμενο ή το κατηγορούμενο, η αιτιατική το αντικείμενο, η γενική μπορεί να είναι κτητική ή συμπλήρωμα επιθέτων, η δοτική το έμμεσο αντικείμενο, ή ως συμπλήρωμα ρημάτων που δηλώνουν φιλική ή εχθρική διάθεση. Η αφαιρετική εμπρόθετη ή απρόθετη μπορεί να εκφράσει όλες τις επιρρηματικές σχέσεις. Στις χρήσεις της αντιστοιχεί άλλοτε η γενική και άλλοτε η δοτική της ελληνικής.

 

ΑΣΚΗΣΕΙΣ:

1. Να γράψετε τις πλάγιες πτώσεις και των δύο αριθμών για τα παρακάτω ουσιαστικά:

a. querelarum/ b. iniuriam

Singularis
Gen.
Dat.
Acc.
Abl.
Pluralis
Gen.
Dat.
Acc.
Abl.

 

2.  Να μεταφέρετε τις προτάσεις στον αντίθετο αριθμό.

·       Poetam curae et miseriae excruciant ………………………………………………………………..

·       Αmicae poetarum epistulas non scriptitant………………………………………………………

·       Musa est unica amica poetae…………………………………………………………………………………….

3. Να γράψετε στην ίδια πτώση του άλλου αριθμού τα ουσιαστικά:

terra     ............................

epistulae  .......................

incolis   ......................

amica  .....................

 

4. Να συμπληρώσετε τα κενά με τους κατάλληλους ρηματικούς τύπους:

ego	exulo	scriptito	sum	repugno
tu
nos
vos

 

5.    Να γράψετε το γ´ ενικό και το γ´ πληθυντικό του ενεστώτα της οριστικής των ρημάτων:

desidero ......................      .............................

narro      .......................      ............................

excrucio .......................      .............................

 

6. Να χαρακτηρίσετε συντακτικά τους παρακάτω τύπους:

α. plenae .....................................................

b. de incolis .................................................

c. poetam  ....................................................

 

7. Να συνδέσετε τα γράμματα της στήλης Β´ με τους αριθμούς της στήλης Α´

                    Α´                                              Β´

 

1. poeta                                                α. κατηγορούμενο

2. querelarum                                       β. εμπρόθετος προσδ. της εναντίωσης

3. de incolis                                         γ. αφαιρετική του οργάνου

4. epistulis                                           δ. εμπρόθετος προσδ. της αναφοράς

5. contra iniuriam                                 ε. γενική αντικειμενική

6. amica                                                στ. παράθεση στο Ovidius

 

8. Να μεταφέρετε τις προτάσεις στα Λατινικά.

Οι κάτοικοι των παγωμένων χωρών δεν επιθυμούν τη Ρώμη.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

Οι  ποιητές  γράφουν  επιστολές,  διηγούνται  για  την  αντίξοή  τους  τύχη,  και

πολεμούν ενάντια στην αδικία.

      ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

9. Να  σκεφτείτε  και  να  γράψετε,  για  όποια θέλετε από  τις  λέξεις  του  κειμένου,  αν  υπάρχουν λέξεις:

 · ομόρριζες με αυτήν στα Αρχαία Ελληνικά και/ή …………………………………………………………………………

· παράγωγες από αυτήν σε νεότερες – νεολατινικές γλώσσες (Αγγλικά, Γαλλικά, Ιταλικά  κτλ).

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

10. Πότε  έζησε  ο  ποιητής  Οβίδιος,  από  ποιον  εξορίστηκε  στα  τελευταία  χρόνια  της  ζωής του; Σε ποιους απευθύνονται οι ελεγείες του και ποιο το περιεχόμενό τους;