ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗΣ (ΕΚΘΕΣΗ)

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗΣ ( ΕΚΘΕΣΗ Α ΛΥΚΕΙΟΥ)

Α) ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΧΩΡΟΥ

1)

KEIMENO

Επιτύμβιο μαρμάρινο αγγείο (λήκυθος) με ανάγλυφη παράσταση. Στην άκρη

δεξιά η νεκρή -Μυρρίνη είναι το όνομά της όπως δηλώνεται με την επιγραφή πά-

νω από το κεφάλι της- οδηγείται στον Άδη από τον Ερμή Ψυχοπομπό που βρίσκε-

ται δεξιά της. Είναι μάλιστα χαρακτηριστική η κίνηση του Ερμή που την πιάνει

από το χέρι ενώ αυτή με τη στάση της, με σκεπασμένο και χαμηλωμένο το κεφάλι,

υποδηλώνει τη φοβερή της μοίρα. Στο αριστερό μέρος της παράστασης εικονίζο-

νται, σε μικρότερο μέγεθος, τρεις άντρες, ο τελευταίος μάλιστα ακουμπάει σε μια

παραστάδα, που παρακολουθούν τη σκηνή. Ο Ερμής φοράει φτερωτά σανδάλια

που υποδηλώνουν μιαν άλλη ιδιότητά του, του αγγελιοφόρου των θεών: άγγελον

αθανάτων τον ονομάζει ο ομηρικός ύμνος στον Ερμή και σχετικό αφιέρωμα σ’

αυτόν του πολέμαρχου Καλλίμαχου. Γύρω στο 420 π.Χ.

Π. Πετράκος, Οδηγός Εθνικού μουσείου. Εκδ. Αθηνών, Αθήνα 1993, σσ 79-80.

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

1. Ποιος είναι ο πρακτικός σκοπός αυτού του κειμένου;

................................................................................................................................

................................................................................................................................

2. Ποια σειρά ακολουθεί η περιγραφή, ποια πρόσωπα προβάλλει και γιατί;

................................................................................................................................

................................................................................................................................

3. Ποιες από τις λεπτομέρειες ερμηνεύονται από τον συντάκτη του κειμένου;

................................................................................................................................

................................................................................................................................

4. Να εξετάσετε το ρόλο των επιθέτων που αναφέρονται στο αγγείο και στα δύο

κεντρικά πρόσωπα: Αυτά τα επίθετα χρησιμοποιούνται α) για να υπερτονίσουν,

β) για να καλύψουν και να αποδυναμώσουν ή γ) για να αποδώσουν με ακρίβεια

τα περιγραφόμενα; Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας.

................................................................................................................................

................................................................................................................................

5. Θα χαρακτηρίζατε την περιγραφή α) πιστή, β) σπαρταριστή ή γ) διεξοδική;

Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας.

................................................................................................................................

................................................................................................................................

2) Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις επιλέγοντας την κατάλληλη λέξη από αυτές που βρίσκονται στην παρένθεση.

Το όψιμο ενδιαφέρον της δημοτικής αρχής δεν μπορεί τελικά να σώσει το παλιό νεοκλασικό κτίσμα από τη(ν) ...................................... (διάβρωση, ανοικοδόμηση, κατάρρευση). Όσο διάστημα παρέμενε ........................................ (ξεθεμελιωμένο, ερείπιο, ετοιμόρροπο), έπρεπε να είχε χαρακτηριστεί................................ (πατροπαράδοτο, διατηρητέο, πατρογονικό), ώστε να είχαν έγκαιρα αρχίσει οι εργασίες για τη(ν) .................................................. (ανακαίνισή, συντήρησή, ανοικοδόμησή) του. Σήμερα, έχει πλέον............................................................... (μεταβληθεί σε ερείπια, διαβρωθεί, κατεδαφιστεί) και το μόνο που απομένει είναι η ............................... (ανέγερσή, ανοικοδόμησή, κατεδάφισή) του και η ........................................ (ανακαίνιση, αναπαλαίωση, ανέγερση) στη θέση του μιας νέας οικοδομής.

3)  Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων με μία από τις λέξεις που δίνονται (δύο λέξεις δεν χρησιμοποιούνται).

απόσπαση, πλεύρισμα ,προσέγγιση ,πρόσβαση, προσχώρηση ,μετακίνηση, προσπέλαση

1. Τα βράχια που ορθώνονται απότομα στην πίσω πλευρά του κάστρου καθιστούσαν πάντοτε αδύνατη την ................................

2. Η ....................... των πέντε βουλευτών στο αντίπαλο κόμμα προκάλεσε κυβερνητική κρίση.

3. Η ........................... των σωστικών συνεργείων στον τόπο του δυστυχήματος έγινε δυνατή μόνο με τη βοήθεια ελικοπτέρου.

4. Όμορφο οικόπεδο και με ωραία θέα! Δυστυχώς όμως δεν έχει................................... στη θάλασσα

5. Η διαδικασία .................................... του πλοίου είναι πολύ επικίνδυνη. Απαιτεί ιδιαίτερη δεξιοτεχνία από τον καπετάνιο για να μη δημιουργηθούν δυσάρεστα απρόοπτα.)

4) Να επιλέξετε τη σωστή σημασία της λέξης, σημειώνοντας Χ στο αντίστοιχο πλαίσιο (για κάθε λέξη υπάρχει μόνο μια σωστή απάντηση). Να γράψετε προτάσεις, στις οποίες οι λέξεις θα χρησιμοποιούνται με τις επιλεγμένες σημασίες.

1. μεταίχμιο:

α) αιχμηρό αντικείμενο                                                                             􀂆

β) ενδιάμεσο διάστημα ανάμεσα σε δύο στρατούς                                   􀂆

γ) σημείο που μετέχουν όλοι                                                                     􀂆

δ) σημείο που απέχει ίσα από τα άκρα                                                      􀂆

.............................................................................................................................

2. εμβόλιμος:

 α) εμβολιασμένος                                                                                     􀂆

β) χτυπημένος από έμβολο                                                                        􀂆

γ) βολικός                                                                                                   􀂆

δ) παρεμβαλλόμενος σε μια κανονική σειρά                                             􀂆

.............................................................................................................................

3. ένθετος:

 α) υιοθετημένος                                                                                         􀂆

β) σε καλή κατάσταση                                                                                􀂆

γ) παρατημένος                                                                                           􀂆

δ) τοποθετημένος μέσα                                                                               􀂆

.............................................................................................................................

4. ορόσημο:

 α) σημείο που δείχει τα όρια                                                                       􀂆

β) οροσειρά                                                                                                   􀂆

γ) σημείο της οροφής                                                                                    􀂆

δ) εκεί απ’ όπου αρχίζει ένα όρος                                                                 􀂆

.............................................................................................................................

5. εγκλωβισμένος:

 α) περιορισμένος σε μικρό χώρο                                                                 􀂆

β) με εγκυκλοπαιδική μόρφωση                                                                   􀂆

γ) προσαρμοσμένος στο κλίμα μιας περιοχής                                              􀂆

δ) στολισμένος                                                                                              􀂆

.............................................................................................................................

6. παρείσακτος:

 α) όποιος αλλάζει πορεία                                                                              􀂆

β) αυτός που εισχωρεί κάπου με πλάγιο τρόπο                                             􀂆

γ) εκείνος που εισβάλλει πανηγυρικά                                                            􀂆

δ) όποιος απομακρύνεται χωρίς να τον πάρουν είδηση                                 􀂆

.............................................................................................................................

7. διαμπερής:

 α) αυτός που ολοκληρώνει μια αποστολή                                                            􀂆

β) εκείνος που μεταφέρει κάποιον από τη μία όχθη στην άλλη                            􀂆

γ) αυτός που διαπερνάται από τη μία άκρη στην άλλη                                         􀂆

δ) εκείνος που εύκολα εξάγει συμπεράσματα                                                       􀂆

.............................................................................................................................

8. διάτρητος:

 α) αυτός που πρέπει να διατηρηθεί                                                                        􀂆

β) διασκορπισμένος                                                                                                􀂆

γ) τρυπημένος πέρα ως πέρα                                                                                  􀂆

δ) γεμάτος στίγματα                                                                                               􀂆

.............................................................................................................................

Β) ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΡΟΣΩΠΟΥ

1. Επισκεφθείτε το  Χαμόγελο του παιδιού και διαβάστε τις περιγραφές εξαφανισμένων ατόμων. Απαντήστε στις εξής ερωτήσεις:
   
   

Ø  ποια βασικά χαρακτηριστικά δίνονται σε κάθε περιγραφή;

Ø  θεωρείτε ότι το κείμενο της περιγραφής βοηθά στην αναγνώριση και στον εντοπισμό των προσώπων;

Ø  ποιος είναι ο ρόλος της φωτογραφίας στο κείμενο;

Ø  Πώς θα χαρακτηρίζατε το ύφος των κειμένων; Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας.       

2) Να συμπληρωθούν τα κενά με τις λέξεις: οστεώδης, συνοφρυωμένος, βλοσυρός, διεσταλμένος, σκυθρωπός, ευπαρουσίαστος, κομψός, ατημέλητος, λικνιστός, ευκίνητος.

α. Ήταν ιδιαίτερα……………… γι αυτό  μπορούσε να ανεβαίνει άνετα και να κάνει όλες τις απαραίτητες ρυθμίσεις των προβολέων.

β. Το………………..ντύσιμό του ήταν ένα μειονέκτημα στην εικόνα του και εμπόδιο για την κοινωνική του εξέλιξη.

γ. Το πρόσωπό του,………………….., σου έδινε την εντύπωση πως μόλις και μετά βίας καλυπτόταν από μία λεπτή επιδερμίδα.

δ. Ο δικαστής με ………………………ύφος επέβαλε την ισόβια κάθειρξη στο μητροκτόνο.

ε. Περπατούσε με ……………………..πρόσωπο, δίνοντας την εντύπωση δυσπρόσιτου ανθρώπου.

στ. Ο γιατρός διαπίστωνε πως οι κόρες των ματιών του ήταν ………………….. συνεπώς, βρισκόταν υπό την επήρεια ναρκωτικών.

ζ. Χόρευε με κινήσεις…………………και συγκέντρωνε  όλα τα βλέμματα.

η. Το εξώφυλλο του βιβλίου ήταν……………………….και συνέβαλε στην εμπορικότητά του.

θ. Ζητούνται κυρίες και κύριοι………………….. για προώθηση προϊόντων αισθητικής.

ι. Το……………………….μέτωπό του έδειχνε όλη την ένταση και τις σκοτούρες που είχε στο κεφάλι του.

3) Nα αντικατασταθούν οι υπογραμμισμένες λέξεις από συνώνυμες

α. Το βάδισμά του ήταν ιδιαίτερα γοργό, λες και πετούσε.

β. Τα αυτιά του – ιδιαίτερα μεγάλα – προκαλούσαν τα σχόλια των μαθητών.

γ. Η φυσιογνωμία του, ξερακιανή , θύμιζε τύπο της κατοχής.

δ. Για σωματοφύλακες επέλεξε άτομα με δυνατό κορμί, βλοσυρό βλέμμα.

ε. Το ιδιαίτερα γοητευτικό του χαμόγελο συγκινούσε όλους.

στ. Είχε στρουμπουλό σώμα και αισθανόταν μειονεκτικά .

ζ. Η σκηνή με το στραβοπάτημα του ανυποψίαστου περαστικού ήταν αστεία.

η. Χαρακτηριζόταν από πολλούς ωραιοπαθής.

θ. Ήταν πολύ εμφανίσιμη κι αυτό στην εποχή μας είναι προσόν για ανεύρεση εργασίας.

ι. Τα άσπρα του δόντια του χάριζαν μια εκθαμβωτική  λάμψη.

4) Να αντικατασταθούν οι λέξεις της στήλης Α με τις συνώνυμές τους στη στήλη Β ( 1 στοιχείο της Β περισσεύει)

                       Α                                                          Β

1.σκαρί                                                         α.σταθερός, αμετακίνητος

2.συλφίδα                                                     β.αδύνατος, ισχνός

3.μεφιστοφελικός                                         γ.σωματική διάπλαση, μπόι

4.πλαδαρός                                                   δ.καχεκτικός, φιλάσθενος

5.απλανής                                                      ε.αστείος

6.αιθέριος                                                      στ. κομψός, περίτεχνος

7.ωοειδές                                                       ζ. μαλακός, χαλαρός

8.ασθενικός                                                    η. λεπτός, διάφανος, ανάλαφρος

9.λιπόσαρκος                                                  θ. με σχήμα αβγού, ελλειπτικός

10.γελοίος                                                       ι. λυγερόκορμη γυναίκα

                                                                        ια. σατανικός, διαβολικός

5) Να επιλεγεί η σωστή απάντηση.

αρειμάνιος

- γεμάτος μανία

- πολεμοχαρής

- τρελός

- εξωγήινος

λιλιπούτειος

- γεμάτος στολίδια

- γιγάντιος

-μικροσκοπικός

- λουλουδένιος

ρακένδυτος

- καλοντυμένος

- ρακοσυλλέκτης

-κουρελής

-εκκεντρικός

αγένειο

-αγενές

-αμούστακο

-ανώριμο

λιμοκοντόρος

-φέρνει καταστροφή και πανικό

-φτωχός νέος που προκαλεί με την επιδεικτική εμφάνισή του

-μικροσκοπικός και ασήμαντος

φαιδρός

-σκυθρωπός και άγριος

-λαμπερός και χαρούμενος

-χλωμός και φοβισμένος

απέριττος

-λιτός, χωρίς επιτήδευση

-κομψός και επιμελημένος

-προκλητικός

σαρκαστικός

-αγενής και σόκιν

-ειρωνικός και υπεροπτικός

-σατανικός

Γ) ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΖΩΓΡΑΦΙΚΟΥ ΠΙΝΑΚΑ

1.      Η Γκερνίκα του Πικάσο περιγράφει την απανθρωπιά, τη βιαιότητα και την απόγνωση του πολέμου. Αφού δείτε τον πίνακα στο Εθνικό Μουσείο Βασίλισσα Σοφία http://www.museoreinasofia.es/coleccion/sala/sala-206     , διαβάστε τη σχετική περιγραφή του πίνακα στην ιστοσελίδα: http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGYM-C107/358/2415,9260/Indexf_2.html   και απαντήστε στα εξής ερωτήματα:

Ø  πώς οργανώνονται οι λεπτομέρειες στην περιγραφή του πίνακα;

Ø  σε ποια σημεία του κειμένου εντοπίζετε σχόλια του έργου;

Ø  ποιο σκοπό νομίζετε ότι εξυπηρετεί η συγκεκριμένη ανάλυση της Γκερνίκα;

Δ) ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ

1.       Επισκεφθείτε την παρακάτω ιστοσελίδα: http://www.matia.gr/diafora/%CE%BA%CE%B1%CF%84%CE%B1%CF%83%CE%BA%CE%B5%CF%85%CE%AD%CF%82/%CE%B1%CF%80%CF%8C%CE%BA%CF%81%CE%B9%CE%B5%CF%82/%CF%87%CE%B1%CF%81%CF%84%CE%B1%CE%B5%CF%84%CF%8C%CF%82-%CE%BF%CE%B4%CE%B7%CE%B3%CE%AF%CE%B5%CF%82-%CE%BA%CE%B1%CF%84%CE%B1%CF%83%CE%BA%CE%B5%CF%85%CE%AE%CF%82.html  σχετικά με την κατασκευή χαρταετού   και στη συνέχεια απαντήστε στις εξής ερωτήσεις:

Ø  ποιος είναι ο ρόλος της συνοπτικής παρουσίασης της διαδικασίας στην αρχή;

Ø  θεωρείτε ότι οι οδηγίες είναι σαφείς για την κατασκευή ενός χαρταετού;

Ø  ποιος είναι ο ρόλος των σκίτσων που συνοδεύουν την περιγραφή;

Ø   Τι παρατηρείτε στο πρόσωπο, στην έγκλιση των ρημάτων και στο ύφος του κειμένου;