ΞΕΝΟΦΩΝΤΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΑ &1-4

 

ΞΕΝΟΦΩΝΤΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΑ, ΒΙΒΛΙΟ 2, ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2, παρ.1-4

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ

Αφού λοιπόν ρύθμισε την κατάσταση στη Λάμψακο (ο Λύσανδρος),έπλεε προς (εναντίον) το Βυζάντιο και την Καλχηδόνα. Και αυτοί τον υποδέχονταν, αφού πρώτα άφησαν ελεύθερους τους φρουρούς των Αθηναίων κατόπιν συμφωνίας. Ενώ αντίθετα, όσοι πρόδωσαν τότε το Βυζάντιο στον Αλκιβιάδη, διέφυγαν τότε στον Πόντο, ύστερα όμως στην Αθήνα και έγιναν Αθηναίοι. Ο Λύσανδρος λοιπόν, τους φρουρούς των Αθηναίων και όποιον άλλον ήξερε πως ήταν Αθηναίος, τους έστελνε στην Αθήνα ,προσφέροντας ασφάλεια μόνον σε όσους έπλεαν προς τα ‘κει κι όχι αλλού, επειδή γνώριζε καλά ότι όσο περισσότεροι μαζευτούν στην πόλη και στον Πειραιά, θα υπάρξει γρηγορότερα έλλειψη των απαραίτητων αγαθών. Έτσι, αφού άφησε ως αρμοστή του Βυζαντίου και της Καλχηδόνας το Σθενέλαο το Λάκωνα, ο ίδιος επέστρεψε στη Λάμψακο και επισκεύαζε τα πλοία.

Ήταν νύχτα όταν η Πάραλος έφτασε στην Αθήνα φέρνοντας την είδηση της συμφοράς. Κι ο θρήνος μέσα από τα μακρά τείχη έφτανε από τον Πειραιά ως την Αθήνα ,καθώς ο ένας το έλεγε στον άλλον. Ώστε την νύχτα εκείνη δεν κοιμήθηκε κανείς, όχι μόνο γιατί πενθούσαν αυτούς που είχαν χαθεί, αλλά πολύ περισσότερο οι ίδιοι τους εαυτούς τους ,νομίζοντας πως θα πάθουν αυτά που έκαναν στους Μηλίους ,που ήταν άποικοι των Λακεδαιμονίων, αφού τους υπέταξαν με πολιορκία και στους κατοίκους της Ιστιαίας και της Σκιώνης και της Τορώνης και της Αίγινας και σε άλλους πολλούς από τους Έλληνες. Την επόμενη μέρα έκαναν συνέλευση, στην οποία αποφάσισαν να φράξουν τα λιμάνια, εκτός από ένα και να επισκευάσουν τα τείχη και να εγκαταστήσουν φύλακες και σε όλα τα άλλα να  προετοιμάσουν  την πόλη σαν να βρίσκονταν σε κατάσταση πολιορκίας.

1.  ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

1.     Σύμφωνα με τον Ξενοφώντα, εν.1-2, ο Λύσανδρος προέβη σε ενέργειες στρατιωτικού και πολιτικού χαρακτήρα προκειμένου να αποκαταστήσει την τάξη στις περιοχές που κατέλαβε. Δημιουργήστε έναν πίνακα στον οποίο να καταγράψετε τα λεκτικά στοιχεία που τις αποδίδουν επεξηγώντας σύντομα τη σκοπιμότητα τους.

2.     Ποια αξία είχαν για τους αρχαίους Έλληνες οι     και πόσο λαμβάνονται υπόψη στα γεγονότα που εξιστορούνται στο συγκεκρι­μένο κείμενο;

3.     Μπορείτε να υποθέσετε τι κατάσταση επικρατούσε στην Αθήνα μετά τη νίκη του Λυσάνδρου στους Αιγός Ποταμούς; Να διατυπώσετε την άποψή σας λαμβάνοντας υπόψη και το γεγονός ότι η πόλη ήταν ήδη πολιορκημένη από τους Σπαρτιάτες.

4.     Τι ρόλο έπαιζε η σιτοδεία (η έλλειψη τροφίμων) στην πολιορκία πόλεων κατά τη διάρκεια ενός πολέμου; Να εντοπίσετε το σημείο του κειμένου που συνδέεται με αυτό και να δώσετε ένα (τουλάχιστον) παρόμοιο παράδειγμα από τη νεότερη ελληνική ιστορία.

5.     Νομίζετε ότι ο Λύσανδρος επέδειξε σκληρή στάση απέναντι στους Αθηναίους φρουρούς του Βυζαντίου και της Καλχηδόνας και απέναντι σε όλους τους Αθηναίους που συναντούσε; Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας.

6.       α)     Να γράψετε τα ρήματα που δηλώνουν τις ενέργειες του Λυσάνδρου αμέσως μετά τη νίκη του στους Αιγός Ποταμούς και τις μετοχές που προσδιορίζουν τη σχέση των ενεργειών αυτών με τον τελικό σκοπό των Σπαρτιατών, την κατάληψη της Αθήνας. β) Να εξηγήσετε ποια σημασία έχουν οι χρόνοι των ρημάτων που χρησιμοποιεί ο ιστορικός για να δηλώσει τις ενέργειες του Λυσάνδρου.

7.     Τι σήμαινε για τους Αθηναίους η αναγγελία της συντριβής της ναυτικής τους δύναμης στους Αιγός Ποταμούς; Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας.

8.     Ποια μέτρα πήραν οι Αθηναίοι προκειμένου να προστατευθούν μετά την ήττα τους στους Αιγός Ποταμούς και πώς κρίνετε τα μέτρα αυτά;

9.     Πώς αξιολογούν τώρα, μετά την ήττα στους Αιγός Ποταμούς, οι Αθηναίοι τη συμπεριφορά τους απέναντι σε πολλούς ΄Ελληνες κατά τη διάρκεια του πολέμου και ποιες συνέπειες εκτιμούν ότι θα υποστούν; Να διατυπώσετε τα συμπεράσματά σας, αφού λάβετε υπόψη σας τον τρόπο που αντιδρούν στην αναγγελία της καταστροφής.

10.  Πώς έφτασε στην πόλη της Αθήνας η είδηση της συντριβής των Αθηναίων στους Αιγός Ποταμούς; Να συγκρίνετε τον τρόπο μετάδοσης της είδησης με τους σύγχρονους τρόπους μετάδοσης ειδήσεων και πληροφοριών.

11.  Με ποιους λεκτικούς τρόπους επιτυγχάνει να παρουσιάσει ο Ξενοφών το ψυχολογικό κλίμα που δημιουργήθηκε στην Αθήνα και τις ενέργειες στις οποίες προέβησαν οι Αθηναίοι μετά την αναγγελία της ήττας τους στους Αιγός ποταμούς; Να τους σχολιάσετε δείχνοντας αν επιβεβαιώνουν ή όχι το χαρακτηρισμό του ύφους του ως «δημοσιογραφικού» (βλ. εισαγωγή σχολικού βιβλίου, σ. 32 και σχόλια, σ. 69). 

2.  Γραμματικές ερωτήσεις

 

1.     Να μεταφέρετε τα ρήματα και τις μετοχές που έχουν υποκείμενο τη λέξη Λύσανδρος στον πληθυντικό αριθμό αντικαθιστώντας το υποκείμενό τους με τη λέξη Λακεδαιμόνιοι.

2ἔφυγον, ἴδοι: Να γράψετε τα ρήματα στη σωστή θέση του πίνακα που σας δίνεται και να συμπληρώσετε τα κενά στην ίδια φωνή.

	Αόριστος β΄
	Οριστική		Υποτακτική		Ευκτική		Προστακτική
β΄ εν.
γ΄ εν.
β΄ πληθ.
γ΄ πληθ.

 

3 ἄστυ, ἁρμοστήν: Να γραφούν οι πλάγιες πτώσεις των λέξεων στον ενικό και πληθυντικό αριθμό.

                    Να εντοπίσετε στο κείμενο τα ουσιαστικά γ΄ κλίσης και να τα μεταφέρετε στην ονομαστική ενικού.

 

4.οὐ μόνον τοὺς ἀπολωλότας πενθοῦντες, ἀλλὰ πολὺ μᾶλλον ἔτι αὐτοὶ
ἑαυτούς, πείσεσθαι νομίζοντες οἷα ἐποίησαν: Να ξαναγράψετε το χωρίο μεταφέροντας τους κλιτούς τύπους στον ενικό αριθμό εκτός από τη λέξη οἷα (την οποία θα αφήσετε αμετάβλητη).

5.  Να μεταφερθούν οι ρηματικοί τύποι στους άλλους χρόνους:

Ενεστώς	νομίζοντες	παραγγέλλων		παρασκευάζειν
Μέλλων
Αόριστος			ἀφικομένης
Παρακείμενος

3.  Συντακτικές ερωτήσεις

 

1.   Να βρείτε πώς προσδιορίζεται ο χρόνος στο κείμενο και να εντάξετε κάθε περίπτωση στον παρακάτω πίνακα.

Επίρρημα	Χρονική μετοχή	Χρονικές προτάσεις

2.    Να βρείτε τις γενικές και δοτικές του κειμένου (όχι τις εμπρόθετες) που χρησιμοποιούνται επιρρηματικά για δήλωση χρόνου. Υπάρχει αντίστοιχο φαινόμενο στη νέα ελληνική και -αν ναι- ποιες πτώσεις χρησιμοποιούνται σήμερα; Να δώσετε μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα.

3. Αφού συμβουλευτείτε το σχολικό βιβλίο με τις παράλληλες μεταφράσεις δώστε τουλάχιστον δύο μεταφραστικές εκδοχές  για τα παρακάτω χωρία:

α) «ἐπεί δε τα ἐν τῆ Λαμψάκω κατεστήσατο»  β) ἀποπλεύσας εἰς Λάμψακον τας ναῦς ἐπεσκεύαζεν» 

 

4.  Λεξιλογικές - Σημασιολογικές ασκήσεις

 

1) . Να γράψετε στη νέα ελληνική πέντε παράγωγα ή σύνθετα της λέξης  ἄστυ , πάσχω και να σχηματίσετε αντίστοιχες προτάσεις

2.                Να συμπληρώσετε τις φράσεις με παράγωγα ή σύνθετα της λέξης που δίνεται, ώστε να ολοκληρώνεται το νόημά τους:

πέμπω:     αυτός που στέλνει ένα μήνυμα ή σήμα ονομάζεται …………….

φεύγω:     τα κέρδη που χάνει μια εταιρεία με υπαιτιότητα άλλων λέγονται «……………….. κέρδη»

συλλέγω:                     η οργανωμένη ομάδα ανθρώπων που αποβλέπει στην πραγματοποίηση κοινών στόχων λέγεται ………………

ἄστυ:        η τάση για συγκέντρωση σημαντικού αριθμού ανθρώπων στις μεγαλουπόλεις ονομάζεται …………………

(κατα) πλέω: η είσοδος ενός πλοίου στο λιμάνι ονομάζεται ………………….

ναῦς (νη-):                  ο σχηματισμός (σύνολο) πλοίων που ακολουθεί την ίδια πορεία λέγεται …………………

ὕστερον: η μετά θάνατον καλή φήμη ενός ανθρώπου ονομάζεται …………………..

Λάκων:     το να μιλάει κάποιος με συντομία και με περιεκτικότητα λόγου λέγεται …………………..

3. Να γράψετε στην αρχαία ελληνική από ένα συνώνυμο για τις λέξεις: οἰμωγή, διήκω, ἕτερος, νομίζω, ἀφικνοῦμαι, κρατῶ, ἀπολωλότας.

4. Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με λέξεις παράγωγες (απλές ή σύνθετες) του κρατῶ ώστε να ολοκληρώνεται το νόημά τους:

·      Του επιστράφηκε ένα ποσό από την .....………………............ φόρου που είχε γίνει στη διάρκεια του χρόνου.

·      Η .....………………............ του πληθωρισμού είναι μέλημα πολλών κυβερνήσεων σε όλο τον κόσμο.

·      Παρά τη δυσκολία του χτεσινού αγώνα, στο τέλος .....………………............ η δική μας ομάδα.

·      Επειδή θεωρήθηκε ύποπτος, διατάχτηκε η προσωρινή ………........... του.

5. Ποια σημασία έχουν στην α.ε και ποια στη ν.ε ( σημασιολογική εξέλιξη) οι παρακάτω λέξεις:ἀφέντες,΄¨αλλοθι, έπιτηδείων, ¨ενδεια, ¨αστυ, κρατήσαντες.