ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ " ΠΡΟΙΚΑ" ΛΑΣΚΑΡΑΤΟΥ

  Α. Λασκαράτου « Η προίκα»

Εργασίες σε ομάδες

1^η Ομάδα

      Να διαβάσετε την «Προίκα» του Α. Λασκαράτου και να  βρείτε χαρακτηριστικά της Επτανησιακής Σχολής στο απόσπασμα.

      2^η Ομάδα

       Ποιο το κοινωνικό περιβάλλον απο το οποίο πηγάζει το έργο του Α.Λασκαράτου και ποια η σχέση του με το έργο αυτό;

       3^η Ομάδα

       Να περιγράψετε τη ζωή της γυναίκας στο πατρικό και στο συζυγικό σπίτι την εποχή του συγγραφέα με παραπομπές στο κείμενο.

      4^η Ομάδα

      Να αναφέρετε τα επιχειρήματα του συγγραφέα όπως αποτυπώνονται στο απόσπασμα τα οποία αφορούν την αντιμετώπιση/βελτίωση της ζωής της γυναίκας.

      5η Ομάδα

      Ο Λασκαράτος διακρίθηκε στη σάτιρα (: την κοινωνική κριτική). Να αιτιολογήσετε τη θέση αυτή με στοιχεία που αναδεικνύονται από το κείμενο

Εργασίες ατομικές

     1) Κατασκευάστε έναν φανταστικό διάλογο ανάμεσα στο συγγραφέα και σ΄ένα πατέρα της εποχής του που ετοίμαζε το γάμο της κόρης του υπακούοντας στο κοινωνικό κατεστημένο που περιγράφεται στο κείμενο.

     2) Αφού συγκρίνετε τα  κείμενα  « Του νεκρού αδελφού» και « Η Προίκα»  να απαντήσετε στις παρακάτω ερωτήσεις

      α) Η μάνα στην παραλογή αντιδρά με κατάρες στη διάψευση των ελπίδων από το αναγκαστικό προξενιό. Ο Λασκαράτος ποιόν θεωρεί ενδεδειγμένο τρόπο αντίδρασης;
β) Διαπιστώνετε κάποια πρόοδο    όσον αφορά τα δικαιώματα της γυναίκας (υποψήφιας νύφης) από τη μεσαιωνική κοινωνία της παραλογής ως την επτανησιακή κοινωνία του 19ου αιώνα; 

       γ) Αν απαντήσετε σωστά στα παρακάτω ερωτήματα από το αρχικό γράμμα όλων των απαντήσεων θα σχηματιστεί το όνομα του λογοτεχνικού είδους στο οποίο ανήκει το ένα από τα δύο έργα.

1)Αυτά τα έμψυχα όντα προσωποποιούνται στην παραλογή
2)αυτή την ποινή επέβαλλε ο δεσπότης Κεφαλονιάς στον Ανδρέα Λασκαράτο
3)Η προίκα έχει βαθιές στο λαό..
4)Το όνομα της κόρης που πάντρεψαν η μάνα και οι εννιά γιοι στη Βαβυλώνα
5)Το επίθετο του συγγραφέα του έργου: «τα μυστήρια της Κεφαλονιάς»
6)Για να πείσει ο Κωσταντής τη μάνα του να παντρέψουν την αδερφή του στα ξένα έκανε..
7)Την προίκα απαιτούσε ο υποψήφιος…
8)Ο ……δεν την είχε δει την Αρετή, αφού η μάνα της «στα σκοτεινά την έλουζε…».

       3)  Από τη σελίδα:  http://www.potheg.gr/ProjectDetails.aspx?Id=220&lan=1 να διαβάσετε το άρθρο του Σταθάτου Νίκου, «Η γυναίκα του Λασκαράτου»  καθώς και το απόσπασμα από τη διεύθυνση: http://www.potheg.gr/ProjectDetails.aspx?Id=217&lan=1  Σπηλιοτόπουλος Πάνος, «Ανδρέας Λασκαράτος», και γράψτε ένα μικρό κείμενο για τη μαχητική και αιρετική προσωπικότητά του. «Απίστευτη ήταν η εντύπωση που έκαναν τα "Μυστήρια". Ο λαός ξεσηκώθηκε, φουρτούνιασε και ξέσπασε πάνω στον αποτραβηγμένο και φιλέρημο στοχαστή. Ο Δεσπότης της Κεφαλονιά; Σπυρίδων Κοντομίχαλος αφώρισε το "βδέλυγμα της ερημώσεως" Στις 2 του Μάρτη του 1856 απ' το πρωί οι καμπάνες όλων των εκκλησιών χτυπούσαν νεκρικά και κατά το μεσημέρι διαβάστηκε ο αφορισμός με τη συνηθισμένη ιεροτελεστία. Μαύρα άμφια, μαύρα πισσωμένα κεριά. Ο όχλος λύσσαξε και απειλούσε να τον λιντσάρει. Η αστυνομία του παράγγειλε να μείνει κλειδωμένος σπίτι του καμμιά σαρανταριά μέρες, ώσπου να περάσει η έξαψη και να ησυχάσουν τα πνεύματα. Μα σε λίγο τον συμβούλεψε να φύγει ολότελα απ' το νησί. Ο Λασκαράτος συμμορφώθηκε και μια νύχτα μπήκε κλεφτά στο βαπόρι κι’ έφυγε για τη Ζάκυνθο. Αλλά και κει τον περίμεναν τα ίδια. Μόλις πάτησε το ποδάρι του στην αποβάθρα, δυο χαμάληδες του λιμανιού-Κεφαλωνίτες-τον αναγνώρισαν και φιλοτιμήθηκαν να τον φτύσουν καταπρόσωπο. Κι' ενώ, τσακισμένος απ' την κούραση, τράβαγε για το σπίτι κάποιου φίλου του, άκουσε τις καμπάνες να χτυπούν το ίδιο νεκρικές, όπως στο νησί του, κι’ έμαθε πως στις εκκλησίες διαβαζόταν ο δεύτερος αφορισμός του, απ' τον Δεσπότη Ζακύνθου, που ακολούθησε το παράδειγμα του Κεφαλωνίτη συναδέλφου του. Ο Λασκαράτος αναγκάστηκε τότε να καταφύγει στην Αγγλία.»

ΑΞΙΟΣΗΜΕΙΩΤΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΙΚΑ

Ο όρος προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη «προίξ» που σημαίνει τα περιουσιακά στοιχεία (κυρίως ακίνητα και χρήματα) που στις παραδοσιακές κοινωνίες έδινε η οικογένεια της νύφης στο γαμπρό για την οικονομική εξασφάλιση της νέας οικογένειας. Στην Ελλάδα η παροχή προίκας από την οικογένεια της νύφης στον γαμπρό ήταν υποχρεωτική με νόμο μέχρι το 1983 οπότε και καταργήθηκε με την ψήφιση του σχετικού νόμου. Η ύπαρξη του θεσμού της προίκας χρονολογείται από την αρχαία εποχή και συνεχίζεται στην ρωμαϊκή εποχή, αλλά και στη μεταβυζαντινή περίοδο. Στη σύγχρονη εποχή σαν θεσμός έχει εκλείψει στο Δυτικό κόσμο σε αντίθεση με τις ανατολικές χώρες όπου ο γάμος προϋποθέτει την παροχή προίκας από την οικογένεια της νύφης.                                                                                                

                           

ΠΡΟΙΚΟΣΥΜΦΩΝΟ

Από τα πρώτα βυζαντινά χρόνια ( 5^ος  αι μ.Χ)  για τη σύσταση της προίκας συντασσόταν προικώα έγγραφα. Η συνήθεια αυτή συνεχίστηκε και στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, ονομάστηκαν προικοσύμφωνα, συντάσσονταν από κληρικούς, ιερείς ή μοναχούς που εφάρμοζαν το οικογενειακό δίκαιο  στους υπόδουλους Έλληνες.Η σύνταξή τους γινόταν πάντα με παρουσία μαρτύρων, πριν από το γάμο.Η προίκα περιλάμβανε είδη ρουχισμού, έπιπλα, οικιακά σκεύη, κοσμήματα, νομίσματα, κ.α και κυρίως όλα τα ακίνητα ( σπίτια, χωράφια, αμπέλια κ.α) που περιγράφονταν με κάθε λεπτομέρεια ( θέση, έκταση κτλ)

Προαιρετικά:

Επισκεφθείτε το youtube (video) και στην αναζήτηση γράψτε: «προίκα».
Παρακολουθείστε το video: «Η φόνευση των γυναικών λόγω μη ικανοποιητικής προίκας.» https://www.youtube.com/watch?v=cQM7tOUHU_A